Жер бетінде жұмбақ күйде жойылып кеткен халықтар көп. Тарихшылар мен этнографтардың кейбір халықтардың дамуының нақты көрінісін жасауға тырысқанына қарамастан, көптеген ұлттар мен ұлыстардың пайда болу тарихында әлі де көптеген құпиялар мен ақ дақтар бар. Т.Әбдіктің «Тозақ оттары жымыңдайды» - сындағыдай себепті, я мүлде бізге белгісіз халде жоғалған ұлттар көптеп кездеседі... Назарларыңызға ең жұмбақ халықтарды ұсынамыз!

Парсылар / " Отқа Табынушылар"

Парсылар-Ираннан шыққан Оңтүстік Азиядағы этноконфессиялық топ.

Тарих: ежелгі парсылар әлемдегі ең көне діндердің бірі - зороастризмді ұстанды. Олар сасанидтердің билігі кезінде Иранның үлкен Хорасан деп аталатын тарихи аймағында тұрды. Арабтарды жаулап алғаннан кейін олар Гуджаратқа қоныс аударды және қазір негізінен Бомбейде тұрады. Бұл таңғажайып адамдар кез-келген ортада өмір сүріп және мыңдаған жылдар бойы өзіндік мәдениетін сақтауға қабілетті екенін көрсетті. Гуджаратта парсылар саудамен айналысуды жалғастырды, олар қоршаған ортадан тәртіпті, ұйымшылдықты және жергілікті үндістерге жетіспейтін жердегі реализмді ерекше атап өтті.

Діні: зороастризм. Зороастризмнің негізінде қатаң догма болған жоқ. Діннің негізгі заңдары Жоғарғы Құдай Ахур Маздаға табыну және мораль ережелерін еркін ұстану болды. Зороастрлықтар күн сәулесі мен отты Құдайдың бейнесі ретінде ерекше құрметтеді. Осы уақытқа дейін олардың ғибадатханаларында өшпес оттың қасиетті көзі сақталған. От ыдысы-бұл діннің маңызды нышандарының бірі және оны өлімге дейін қорғау, діни қызметкерлер үшін өмірдің мәні болды. Сондықтан олар үнділер сияқты өлілерді күйдірмейді, бірақ олар үшін қасиетті от элементін арамдамау үшін үнсіздік мұнаралары деп аталатын құстарды жыртады. Айтпақшы, Мустанг (Тибет) патшалығында ұқсас тәсіл бар.

Дәстүрлер: айта кету керек, материалдық өркендеу діни құндылық болып саналады, сондықтан парсылардың көпшілігі саудамен, банктік және кәсіпкерлік қызметпен ұзақ уақыт сәтті айналысқан. Осыған байланысты олар тіпті "шығыс еврейлері"деп аталды. Португалдық саяхатшы Гарсия д ' Орта1563 жылы үнділердің парсыларын осылай сипаттаған:

"Қамбай патшалығында парсылар деген атпен танымал көпестер тұрады. Біз, португалдықтар, оларды еврейлер деп атаймыз. Бұл қателік".

Сонымен бірге, кедей тайпаларға көмек көрсету де жақсы қасиет болып саналады. Көбінесе бай парсылар аз қамтылған отбасыдан шыққан балаларды оқытуға ақы төлейді. Бұл әрекет  бүкіл қоғам үшін өте пайдалы. Сонымен қатар, парсылар өте жабық қауымдастық болып табылады. Онда бейтаныс адамдармен ассимиляция құпталмайды. Бұл халықтың танымал өкілдері: Фредди Меркьюри, Queen рок-тобының вокалисті, Индира Гандидің күйеуі Фероз Ганди, Үндістанның ең ірі монополистерінің отбасы-Тата.  

Туарег / " шөлдің көк халқы"

Туарег – Мали,  Нигерия, Буркина-Фасо, Алжир және Ливиядағы бербер тобының халқы.

Тарих: Туарегтер Африка басқа халықтарынан тіпті бүкіл әлемнен өте ерекшеленеді. Олар ұлы билеуші — Сахара патшайымы Тин-Хинаннан шыққан деген аңыз бар. Кей аңызда туарегтер Амазонкада мекендеген дитін де аңыз бар. Туарегтер Араб түбегінің оңтүстік бөлігінде егіншілікпен айналысқан бербер-зенагтың ұрпақтары деп саналады. Бірақ 8 ғасырда араб жаулап алушылары Солтүстік Африкаға ығыстырылды. Туарегтер ешқашан арабтарға бағынбады. Олар жай ғана көшпелі өмір салтына өтіп, тілі мен мәдениетін сақтап қалды. Олар шекараларға назар аудармай, саяхаттайды. Туарегтер туралы алғашқы ақпарат жинағандардың бірі француз этнографы Анри Лот болды. Этнограф олар туралы "Ахаггардың Туарегтері"кітабын жазды.

Дәстүрі: Егер сіз Ахаггар тауларының пейзаждарын қарасаңыз, онда мұндай жерде тұратын адамдар жай ғана жұмбақ және ерекше болуы керек екендігін түсінесіз.

Олардың дәстүрлері өте қызықты.  Мысалы, тайпада әйел емес, ер адам бет-әлпетін таңғышпен жабуға міндетті жалғыз халық. Олар ердің қуаты өзгелерге зақым келтіруі мүмкін екеніне сенеді. Сондықтан ерлер тіпті үй ішінде бетін бүркеп жүреді.  Туарегтер үнемі индигоға боялған киім киеді. Сондықтан бояу олардың терісіне көгілдір реңк береді. Осы себепті Африкада оларды "көк адамдар" деп атайды.

Туарег еркектері шөлдің ең қатал жауынгерлері әрі ең жақсы шөл саудагерлері болып саналады. Орта ғасырларда туарегтер сауда үшін ұзақ сауда маршруттарының жүйесін құрды. Тіпті бұл жүйе әлі де қолданыста. Себебі бұл сауда маршруты  оларға контрабандамен айналысуға мүмкіндік береді.

Сығандар / " Мәңгілік скитальдар"

Сығандар – Еуропадағы ең көп этникалық азшылықтың бірі, жалпы үнді тектес этникалық популяция қабаты.

Тарих:  парсылар Үндістанға келіп, сығандардың арғы тегі Үндістан аумағынан шығып, бүкіл әлемге тарады. Атаудың өзі үш нұсқаны көрсетеді - олар туралы Мысырдан шыққан адамдар туралы алғашқы идеялар; византиялық атсинганос лақап атының бұрмаланған нұсқалары ("гадатели, маги" мағынасында); Қара түсті белгілер әртүрлі тілдерде жасалған сыртқы келбеттің ерекшелігі ретінде (сығандардың өзіндік атауларының бірі де "қара"деп аударылады). Сыған тіліндегі сөздерді талдауға негізделген ең танымал нұсқа бойынша, қазіргі сығандардың ата-бабалары батысқа қарай Византия аумағына дейін Персияда шамамен 400 жыл болған. Византия империясы құлаған кезде сығандар Еуропаға қоныс аудара бастады. Жазбаша еуропалық деректерге сүйенсек, Еуропаға бірінші болып маргиналды авантюристтер келді. Олар қайыршылықпен, ұсақ ұрлықпен айналысты. Бұл фактор сығандарды еуропалықтар арасында халық ретінде теріс қабылдауға негіз болды. Біраз уақыттан кейін суретшілер, жаттықтырушылар, қолөнершілер, жылқы өсірушілер келе бастады. Алғашқы сығандар таборлары биліктің қамқорлығында болды, бірақ уақыт өте келе мұндай жеңілдіктер тоқтап, сығандар еленбей қалды. Сығандарға қарсы көптеген қатыгез заңдар пайда болды.

Қудалау нәтижесінде Батыс Еуропаның сығандары ежелгі дәстүрлерді қатаң сақтай отырып, қылмыстық жауапкершілікке тартылды. Олар тентіреп жасырынуға мәжбүр болды.  Бұл әрекет «сығандар – сатанистер, вампирлер және қасқырлар деген қауесет тудырды. Айта кету керек, халықтың тағдыры ғасырлар бойы өте қайғылы болды. Сонымен, христиан болған Молдавия мен Волош князьдіктерінде сығандар туғаннан бастап құл деп жарияланды. Әр сыған жалға алған жердің иесіне тиесілі болды. Онда бірнеше ғасырлар бойы сығандар қатаң жазаға, ойын-сауық үшін азаптауға және жаппай жазалауға ұшырады. Сығандар саудасы және оларды азаптау 19 ғасырдың ортасына дейін қолданылды. Өкінішке орай, бір мақалада бұл халық туралы айту мүмкін емес.

Дін: тұрғылықты елге тән діндер (христиан немесе Исламның тиісті бағыттары) және сиқырлы, анимистік идеялар.

Суреттер ашық дереккөзден алынды