Жүрегіңізді сақтаңыз...

Бүгінде жүрек-қан тамырлары аурулары әлемдегі өлім мен мүгедектіктің басты себебі болып табылады. Жыл сайын олар 17 миллионнан астам адамның өмірін қияды. Дүниежүзілік жүрек күні алғаш рет 1999 жылы Дүниежүзілік жүрек федерациясының бастамасымен ұйымдастырылды.

Бұл акцияны Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымы, ЮНЕСКО және басқа да маңызды ұйымдар қолдады. 2011 жылдан бастап ол 29 қыркүйекте өткізіліп келеді. Жаңа күнді енгізудің мақсаты әлемдегі жүрек-қан тамырлары аурулары туралы ақпараттандыруды арттыру, сонымен қатар халықтың барлық топтарында ишемиялық ауру мен инсульттің алдын алу бойынша кешенді шараларды бастау болып табылады. 

Дүниежүзілік денсаулық сақтау ұйымымен серіктестікте Дүниежүзілік жүрек федерациясы 100-ден астам елде іс-шаралар өткізеді. Жүрек күні бағдарламасында жаппай медициналық тексерулер, көпшілікке арналған дәрістер, қойылымдар, ғылыми форумдар, көрмелер, концерттер, фестивальдар, ұйымдастырылған серуендер мен спорт түрлері бар.

Дүниежүзілік жүрек күні Түркістан облысында облыстық клиникалық ауруханамен қатар аудандық орталық ауруханалардың емханаларында арнайы ашық есік күндері ұйымдастырылады. Бұл күні тұрғындар медициналық тегін тексерулерден өтіп, кардиолог мамандардың кеңестерін ала алады. Сондықтан отандастарымызды, жерлестерімізді мұндай мүмкіндіктерді дұрыс пайдалануға шақырамыз.  

Жүрек ауруын қалай болдырмауға болады? Жүрек-тамыр жүйесі ауруларының қаупін азайтуға көмектесетін бірқатар әмбебап ұсыныстар бар. Бұл жүрекке ғана емес, бүкіл денеге және тұтастай алғанда жалпы әл-ауқатқа пайдалы әсер ететін қарапайым әрекеттер.

1. Диетаны бақылаңыз

Диетаңызда жылдам көмірсулар, тұз, крахмалды тағамдар, тәттілер мен қуырылған тағамдарды азайтуға тырысыңыз. Фаст-фуд және басқа да зиянды тағамдар бауыр мен қан тамырларына теріс әсер етеді, бұл жасына байланысты жүрек проблемаларының қаупін арттырады. Әдеттегі мәзіріңізге теңіз және өзен балықтарын, жаңғақтар, тұтас дәнді нан, жаңа піскен жемістер мен көкөністерді көбірек қосыңыз. Теңгерімді диетаға ұмтылыңыз, бірдей өнімдерді тұтынумен айналыспаңыз. Тұтынылатын тағамның мөлшерін бақылаңыз, артық тамақтану да денеге теріс әсер етеді.

2. Жаттығуларды жүйелі түрде орындаңыз

Жүрек және қан тамырлары ауруларының алдын алу үшін физикалық белсенділік қажет, жүрек кез келген бұлшықет сияқты жаттығуды қажет етеді. Күнделікті жаттығулардан бастаңыз және жүктемені бірте-бірте арттырыңыз. Тепе-теңдікті сақтау маңызды, шамадан тыс күш-жігер пайдадан гөрі зиян келтіруі мүмкін. Төмен болса да өз бетіңізше жаттығу жасаған дұрыс, бірақ үнемі. Күнделікті жаттығулар жүрекке жүктемені арттыратын артық салмақтан арылуға көмектеседі.

3. Ұйқыңызды реттеңіз

Ұйқының болмауы сіздің денсаулығыңызға айтарлықтай әсер етіп, гипертонияға немесе инфарктқа әкелуі мүмкін. Салауатты ұйқы үзіліссіз 6-8 сағатқа созылады. Ұйқыңыздың сапасын жақсарту үшін түстен кейін кофе ішуден аулақ болыңыз, ұйықтауға және бір уақытта оянуға тырысыңыз, күндіз жаттығу жасаңыз, теледидар көруді және ұйықтар алдында әлеуметтік желіні шарлауды доғарыңыз.

4. Жаман әдеттерден бас тартыңыз

Алкогольді асыра пайдалану және темекі шегу жүрек-қан тамырлары ауруларының қаупін арттырады. Сонымен қатар денеге жалпы теріс әсер етеді, сондықтан олардан мүлдем бас тартқан дұрыс.

5. Стресспен күресуді үйреніңіз

Стресс біздің өміріміздің ажырамас бөлігі болып табылады, сонымен қатар дозаланған «жеңіл» стресс дене үшін қажет, оны жұмылдырады. Дегенмен, созылмалы стресс және қысқа мерзімді ауыр жүйке шоктары жүректің ишемиялық ауруы немесе инфаркт қаупін арттырады. Күнделікті өмірде стрессті болдырмау мүмкін емес, бірақ онымен күресуді үйренуге болады. Медитация, тыныс алу жаттығулары, йога және басқа релаксация әдістері көмекке келеді.

Рысты КЕНЖЕХАНОВА,

Түркістан облыстық Денсаулық сақтау басқармасының бас штаттан тыс кардиологы