Ашық сабақ. Математика. 9 сынып. Арифметикалық прогрессия.

Oinet.kz 02-10-2019 3015

Тексерілді:---------Б:Сұрынбаев

Сабақ №36 Арифметикалық прогрессия. Арифметикалық прогрессияның п-ші мүшесінің формуласы.			Мектеп: Есіркеп батыр атындағы жалпы орта мектеп МКМ
Күні: 30.11,2018 ж		Мұғалімнің аты-жөні: Құралбаева Аида
Сынып:9		Қатысқан оқушы саны:		Қатыспаған оқушы саны:
Осы сабақта қол жеткізілетін оқу мақсаттары		Оқушылар: осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез ойлау дағдыларын қалыптастырады.
Сабақтың мақсаты		Тақырып аясында берілген есептерді шығара алады, яғни теориялық алған білімін практикада қолдана алады.
Жетістік критерийлері		Оқушылар осы тақырып бойынша білу, түсіну, талдау, қолдану, анализ, синтез ойлау дағдыларын қалыптастыруы тиіс.
		Осы тақырыпқа қатысты терминдерді үш тілде меңгереді, қазақ, орыс, ағылшын тіліндегі әдебиеттердегі материалдарды меңгере алады. Ол үшін мынадай сөздіктер қолданамын. ҚазақшаРусскийEnglishТізбекПоследовательностьsequenceЖалпы формасыОбщая формулаGeneral termТізбектің бар болуының шарты Criteria for the existence of a sequenceТізбектің түрлеріТипы последовательностиTypes of sequenceШектелген және шектелмеген тізбектерОграниченные и неограниченные последовательностиFinite and infinite sequencesӨспелі тізбекВозрастающая ПоследовательностьIncreasing sequenceКемімейтін тізбекНеубывающая ПоследовательностьNondecreasing sequenceКемімелі тізбекУбывающая Последовательностьdecreasing sequence
Құндылықтарды дамыту		Болашаққа бағдар: Рухани жаңғырудың 6 негізгі бағыты - бәсекеге қабілеттілік, прагматизм, білімнің салтанат құруы, сананың ашықтығы, Туған жер бағдарламасы, латын әліпбиіне көшу, «100 жаңа оқулық» аясында патриоттыққа тәрбиелеу
Пәнаралық байланыс		Геометрия, тұрмыста қолдана алу
АКТ қолдану дағдылары		Интерактивті тақста, интернет ресурстары (сайттар, видеолар, есептер), таратпа материалдар, көрнекі-демонстрациялық құралдар, фигуралар
Бастапқы білім
Сабақ барысы
Сабақтың кезеңдері	Сабақта орындалатын іс-әрекеттер				Оқыту ресурстары
Басы 5 минут	Ұйымдастыру сәті Үй жұмысын тексеру ә) Психологиялық дайындық. Қазақ халқы қонақжай халық. Үйімізге қонақ келсе, төрге шығарып,жылы-жұмсағымызды ұсынып, жайлаймыз. Ендеше біз дебүгінгі сабақта қолымыздан келгенше ерекшебелсенділік танытып, қала мектептерінен келген қонақтарға өз сый құрметімізді тарту етейік. Математикалық логикалық есептер беру арқылы «Миға шабуыл» 9 шырпыны пайдаланып 7 тең қабырғалы үшбұрыш құрастыр.

Негізгі бөлім Тақырыпты ашу

Сабақтың айдары:

«Адамзат үшін ХХI ғасыр жаңа технологиялардың ғасыры болмақ, ал осы жаңа технологияларды жүзеге асырып, өмірге енгізу, игеру және жетілдіру бүгінгі мектеп оқушылары сіздердің еншілеріңізде»

/Елбасымыздың оқушыларға Жолдауынан/

Топпен жұмыс

Жеке жұмыс

10 минут

ПРОГРЕССИЯ-термині латын тілінен алынған, (progression, алға жүру дегенді білдіреді) және рим авторы Боэци (VI ғ) енгізген. Прогрессияларға байланысты алғашқы мәліметтер, бізге Ежелгі Грецияның құжаттарынан жетті. Прогрессиялар арасындағы байланысқа бірінші болып, ұлы Архимед назар аударды.Архимедтің ойлары, 1544 жылы неміс математигі Михаил Штифелдің «Жалпы арифметика» деген кітабы жарыққа шыққанда белгілі болды. Арифметика – сөзінің мағынасы (арифмос, грекше сан).
7. 1) «Арифметикалық прогрессия анықтамасы» атты елді мекен анықтама: Екінші мүшесінен бастап әрбір мүшесі әрбір мүшесіне қандай да бір тұрақты санды қосқанда шығатын сандар тізбегін арифметикалық прогрессия деп атаймыз. an+1=an+d
8. Қосылатын тұрақты сан кез-келген көршілес екі мүшесінің айырымы болады, ол сан арифметикалық прогрессияның айырымы деп аталады d әрпімен белгіленеді. d= а2 – а1 =…= аn+1 - аn
10. Арифметикалық прогрессияның n- мүшесін әрбір берілген k және b сандары үшін төмендегі формула орындалады: an =kn+b Арифметикалық прогрессияның екінші мүшесінен бастап, оның әрбір мүшесі өзімен көршілес екі мүшесінің арифметикалық ортасына тең болады: an = 2 11 +− + nn aa
11. Прогрессияның банктердегі есептеулерде қолданылуы Сіз банкіге а тг салым салдыңыз, t жылға р% бен. Сізде екі мүмкіндік бар: жыл аяғында салымның өсімін алып отыру, немесе келісім шарт біткен соң бірақ алу. Екі жағдайдағы пайдаңызды есептейік. Бірінші жағдайда— бұл қарапайым проценттердің формуласы. Екінші жағдайдай— бұл күрделі проценттің формуласы. Нақты мысалды қарастырайық: Салым 10 000 тг., банк жылдық өсімін 10% берсін, салым — 5 жылға салынсын. Егер сіз қарапайым процент стратегиясын таңдасаңыз, 5 жылда 15 000 тг. Егер күрделі процент стратегиясын таңдасаңыз, онда 16 105,1 тг. Енді таңдау сізден болсын.

12. Орыс әдебиетіндегі прогрессия «Евгения Онегиннің» өлең жолдарынан. «…Не мог он ямба от хорея Как мы не бились отличить…». Ямб – бұл жұп буындарға екпін түсіру: 2; 4; 6; 8;…буындар нөмірі арифметикалық прогрессия, алғашқы мүшесі 2 және прогрессияның айырмасы да 2. Хорей – бұл тақ буындарға екпін түсіру. буындар нөмірі арифметикалық прогрессия, алғашқы мүшесі 1 және прогрессиның айырмасы 2. Мысалы. Ямб. «Мой дЯдя сАмых чЕстных прАвил…», прогрессия 2; 4; 6; 8;… Хорей. «Я пропАл, как звЕрь в загОне»Б.Л.Пастернак, «БУря мглОю нЕбо крОет» А.С. Пушкин, прогрессия 1; 3; 5;7

Соңы

5 минут

Сабақты бекіту Рефлексия

«Екі жұлдыз, бір тілек ...» әдісі

Үйге тапсырма: №178,№180, 62бет.

Саралау – оқушыларға қалай көбірек қолдау көрсетуді жоспарлайсыз? Қабілеті жоғары оқушыларға қандай міндет қоюды жоспарлап отырсыз?	Бағалау – оқушылардың материалды меңгеру деңгейін қалай тексеруді жоспарлайсыз?	Денсаулық және қауіпсіздік техникасының сақталуы
Саралау іріктелген тапсырмалар, бір оқушыдан күтілетін нәтижелер, оқушыға дербес қолдау көрсету жұмыстары.	Тапсырманы толық дұрыс орындаған оқушыларды марапаттау	Нұсқаулықпен жүргізіледі.
Сабақ бойынша рефлексия Сабақ мақсаттары/оқу мақсаттары дұрыс қойылған ба? Оқушылардың барлығы ОМ қол жеткізді ме? Жеткізбесе, неліктен? Сабақта саралау дұрыс жүргізілді ме? Сабақтың уақыттық кезеңдері сақталды ма? Сабақ жоспарынан қандай ауытқулар болды, неліктен?		Бұл бөлімді сабақ туралы өз пікіріңізді білдіру үшін пайдаланыңыз. Өз сабағыңыз туралы сол жақ бағанда берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
Жалпы баға Сабақтың жақсы өткен екі аспектісі (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? Сабақты жақсартуға не ықпал ете алады (оқыту туралы да, оқу туралы да ойланыңыз)? Сабақ барысында сынып туралы немесе жекелеген оқушылардың жетістік/қиындықтары туралы нені білдім, келесі сабақтарда неге көңіл бөлу қажет?

Тексерілді:------------------------ Б.Сұрынбаев

Тақырыбы:		Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу
Сыныбы: 7
Күні,айы: 30.11.2018 ж		Мұғалімнің аты-жөні: Құралбаева Аида
		Сабаққа қатысқан оқушылар саны:		Сабаққа қатыспаған оқушылар саны:
Оқу бағдарламасына сәйкес оқу мақсаты		7.4.2.4 екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу
Сабақ мақсаты		Барлық оқушылар: Оқушылар Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеу ж/е оның графигі ұғымы жйлы түснік алады, оны қолданып есептер шығаруға үйренеді
		Оқушылардың басым бөлігі: Өткен тақырыппен байланыстырады;-Оқушының жеке ой- пікірінің құндылығы артады.
		Кейбір оқушылар: Оқушылар жаңа тақырып жайлы малғұматтар алады ол туралы оқып үйренеді
Сабақтың барысы
Сабақтың кезеңдері	Жоспарланған жұмыс				Ресурстар
Сабақтың басы	(МК) Ал, балалар, бүгінгі көңіл күйіміз жақсы екен, ендіше үй тапсырмасын тексеремін. Үй жұмысы қандай? Математикалық диктант. ¨ у=-2х+2 теңдеуінің графигін салыңдар. ¨ у=2х+3 теңдеуінің графигін салыңдар. Бекіту сұрақтарына оқушылар қолдарын көтеріп жауап береді: v Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеудің графигі қандай фигура болады? v у=0 болса, график қандай болады? v х=0 болса, график қалай болады? v 1.Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеу дегеніміз не?2.Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеу дің қасиеттерін айтыңдар.3.Екі айнымалысы бар сыз-қ теңд-ң графигі қалай салынады?
Сабақтың ортасы	Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесіндегі теңдеулердің әрқайсысын тура теңдікке айналдыратын айнымалылардың мәндерінің жұбын сол теңдеулер жүйесінің шешімі деп атайды. Теңдеулер жүйесін шешу дегеніміз-оның барлық шешімдерін табу немесе оның шешімдерінің болмайтынын дәлелдеу. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін шешудің графиктік, алмастыру, қосу тәсілдері бар. Екі айнымалысы бар сызықтық теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешуді қарастырып отырмыз. 1 жағдай. у=0,5х+2 у=-1,5х+6 жауабы (2; 3) егер теңдеулер жүйесіндегі теңдеулердің графиктері болатын түзулер қиылысса, онда теңдеулер жүйесінің бір ғана шешімі болады. ІІ жағдай. Теңдеулер жүйесіндегі теңдеулердің графиктері болатын түзулер өзара параллель у=-0,5х+2 у=-0,5х-3 жауабы: шешімдері болмайды, Ø егер теңдеулер жүйесіндегі теңдеулердің графиктері болатын түзулер өзара параллель болса, онда теңдеулер жүйесінің шешімі болмайды. ІІІ жағдай. Жүйедегі теңдеулердің графигі болатын түзулер беттеседі. 7х+2у=12 35х+10у=60 егер теңдеулер жүйесіндегі теңдеулердің графиктері болатын түзулер беттесетін болса, онда теңдеулер жүйесінің шексіз көп шешімі болады. теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешу. Оқушылар тақтада орындайды. у=2х х-у=3 у=х-3 №1474 Оқушылар тақтада орындайды. х+у=7 -х+2у=-4 №1475 Әр оқушы жеке орындап, көрсетеді. теңдеу жүйесін құру, теңдеулер жүйесінің шешімін табу. 2х+3у=12 -2х+у=-4 жауабы: (3;2) 1 топ. Теңдеулер жүйесіндегі графиктері болатын түзулер қиылысады 2 топ. Теңдеулер жүйесіндегі графиктері болатын түзулер өзара параллель болады. 3 топ. Теңдеулердің графигі болатын түзулер беттеседі Графиктің суретін постерге жапсырып тапсырмалар бойынша өз ойларын жазып постерді қорғайды.Постерді смайлик пен бағалайды				Оқулық Аудидиск: 1.4.1; 1.4.4; Жұмыс дәптері
Сабақтың соңы	Дәптермен жұмыс. 1-тапсырма.Теңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіп, оның бір ғана шешімі болатынын көрсетіңдер: X+2y=4 х+y=7 -1,5x+y=6 -х+2y=-4 2-тапсырмаТеңдеулер жүйесін графиктік тәсілмен шешіп, қайсысының бір ғана шешімі бар екенін, қайсысының шешімдері болмайтынын анықтаңдар: Y=3x X-2y=0 x+y=4 2x+y=-5 Презентациядан қосымша түсінік беріледі 1 слайд. Егер бұрыштың коэффициенттері әр түрлі болса, түзулер қиылысады. 2 слайд. Бұрыштың коэффициентері тең болса параллель болады 3 слайд. Жүйедегі теңдеулер бірдей(тең) болса түзулер беттеседі.

Қорытындылау			Төмендегі бөлікті сабағыңыз туралы өз ойыңызды жазуға қолданыңыз.Өз сабағыңыз бойынша сол жақ бағандағы сұрақтарға жауап беріңіз.
1.Сабақ барысында өзгертулер енгіздіңіз бе? 2.Жүргізген жұмыс түрлері қаншалықты тиімді болды? Қорытынды бағалау Ең жақсы өткен екі нәрсе? 1. 2. Қандай екі нәрсе сабақты жақсартар еді? 1. 2. 1. 2.