«QazIndustry» АҚ Жеңіл өнеркәсіп, ағаш өңдеу, жиһаз өнеркәсібін және құрылыс материалдары өндірісін дамыту дирекциясының мәліметтеріне сүйенсек, 2023 жылы отандық жиһаз өнеркәсібіне инвестиция көлемі 17,1 миллиард теңгеге жеткен. Бұл 2022 жылмен салыстырғанда төрт есеге жоғары көрсеткіш (4,4 миллиард теңге). Жиһаз өнеркәсібіне инвестиция тарту бойынша Түркістан облысы көш бастап тұр. Өткен жылы осы өңірдің жиһаз өнеркәсібіне 13,2 миллиард теңге инвестиция салынып, республикалық деңгейдің 76,8 пайызын құраған. Мұндай жоғары көрсеткіштер кеңселер мен сауда кәсіпорындары үшін жиһаз өндірісіне (+5,8 есе - 6,3 миллиард теңгеге дейін) және басқа да жиһаздарға (+18,9 есе - 6,9 миллирд  теңгеге дейін) инвестициялар көлемін арттырудың арқасында мүмкін болды. 

  Сала мамандарының айтуынша Түркістан қаласында өңдеу өнеркәсібі саласында дамыған бағыттардың бірі жиһаз өнімдері және құрылыс материалдарын өндіру болып табылады екен. Өндіріс ошақтарының басым бөлігі «Turkіstan» индустриалды аймағында орналасқан. Сұранысы мол  Түркістанда жасалған жиһаздар ТМД елдеріне тарап жатыр. Қаланың өңдеу өнеркәсібінің 20 пайызы осы қатты және жеңіл, жұмсақ өндірістері құрайды. Бүгінгі таңда облыс орталығында 7 ірі жиһаз кәсіпорындары  мен бірқатар шағын цехтар қарқынды жұмыс істеуде.  Олардың ішінде бүгінде аты қалыптасқан, бәсекеге қабілетті, өзіндік орны бар «Азия бренд»,  «Ideal»,  «Grand Miks»,  «Cordial», «Мебель Люкс» сынды ірі кәсіпорындарды атауға болады.  

  Әлеуметтік желілерде жарнамасы «хит» болып жатқан орындықтарды сіз де көрген боларсыз. Үстіне адам секірсе де, көлікпен басып өтсе де сынбайтын орындықтар Түркістандық «Ideal» жиһаз фабрикасының өнімі.   Қазақстан мен алыс-жақын шетелге «сынбайтын орындығымен» танылған кәсіпорынның нарықта жүргеніне 7 жыл болған. 2018 жылы тәуекелмен басталған іс бүгінде берекелі кәсіпке айналды. Өндіріс орнының басшысы  Шәмшиддин Айменовтің айтуынша  кәсіп бастау оңай емес. Әсіресе, өндіріс орнын ашу қиын бастама дейді. «Қай кәсіппен айналысқыңыз келсе де алдымен сол саланың ішкі жағдайына тереңірек үңілген жөн. Сырттай бәрі әдемі, оңай болып көрінуі мүмкін. Алайда ішкі асханасына кірген соң оның қиындықтарын, кедергілерін айқын көресің. Сондықтан бастағалы жатқан кәсіпті алдымен өзің толық зерттеп, оны бүге-шүгесіне дейін меңгеріп алған дұрыс. Менің бұл кәсіпті бастағаныма 7 жыл уақыт болды.  2018-2019 жылдар өте қиын кезеңдер болды. Шынымды айтсам үлкен күдік және үмітпен бастадым. Жиһаздарымыздың өтімділі қалай болар екен, бәсекеге төтеп бере ала ма деген сұрақтар мазалады. Құр уайымға берілмей әрекет жасап көрейін деп өз ісімді бастап кеттім. Қазір шүкір, өндіріс орнымыз үлкейіп жатыр. Тапсырыс та жеткілікті.  Ең бастысы тұтынушылардың алғысын алып,  өнімімізге оң бағасын бергенде еңбектің жемісін жегендей боласың»,- дейді кәсіпорын иесі.   

  Цехтың негізгі өнімдері  тойхана мен үйге арналған үстелдер мен орындықтар. Кәсіпорын  білімі жоғары, заманауи көзқарасты дизайнелермен жұмыс істейді. Көрсең көзің тоятын әсем үстел мен орындықтардың  ел көңілінен шығуының сыры осында. «Ideal»-дың тағы бір артықтықшылығы өнімнің жоғары сапасында.  Мұнда жиһаздар кәдімгі ағаш емес  ыстық пен суыққа төзімді, ауыр салмақты да көтере білетін ABS материалынан жасалады. Мұндай берік материалдан жасалатын жиһаздар елімізді айтпағанда жеңіл өнеркәсібі жолға қойылған  құдай қосқан көршілеріміз  Қырғызстан мен Өзбекстанда да жасалмайды екен. «Бізде алдымен сандық бағдарламамен басқарылатын станоктардың көмегімен үстелдің пішіні кесіледі. Содан соң үстел жиналып, құрастырылады. Одан кейін ағаштар тегістеледі, грунт себіледі. Содан соң дөрекі беті тегістеледі, одан әрі сырлауға дайындалады. Шикізатқа патина, лак жағылады. Одан соң жылы еденмен жабдықталған арнайы бөлмеде кептіріледі.  Ең соңында ысып, жылтырату арқылы түрлі процестерден , яғни он шақты шебердің қолынан өтіп барып бір үстел әзірленеді. Үстелдердің әрқайсының дизайны ерекше етіп жасалады. Бетіне, жан-жағы , тіпті аяқтарына дейін түрлі оюлар, пішіндер ойылып түседі. Яғни үстелдің бетіне дастархан төсемей-ақ қолдануға болады.  Бір үстелді әзірлеуге 5-7 күн уақытымыз кетеді»,- дейді жұмыс барысын түсіндірген кәсіпкер.  Қазіргі таңда кәсіпорынның  үстелдің 7 түрі, орындықтың 12-і түрінен күніне орындықтың 150-200, ал үстелдің 10  данасын шығаруға әлеуеті жетеді.

  Аталған кәсіпорында қазіргі таңда  жүзден аса қызметкер жұмыс істейді. Алдағы уақытта өндіріс орнын кеңейтуді жоспарлап отырған кәсіпкер тағы 100 адамды жұмыспен қамтуды көздеп отыр. Кәсіпорын мемлекеттік мекемелермен тығыз байланыста. Айталық қажетті мамандар мен жұмыс күшін қалалық жұмыспен қамту орталығы арқылы сұратып отырады. Сондай-ақ «Атамекен» кәсіпкерлер палатасы да кәсіпорынның дамуына өз үлесіп тигізіп келеді. Аталған мекеме мамандары өндіріс ошағының құжат рәсімдеу, сертификаттау мәселесіне көмек беріп, түрлі көрмелерге қатысуға мүмкіндік беріп отыр. «Қазақстанның үздік тауары» секілді түрлі форумдар мен көрмелерге қатысып, кәсіпорынның үздік өнімдері көпшіліктің көңілінен шығып, сатып алушылар қатарын толықтыруда. 

 Онлайн сауданың қарқыны отандық кәсіпорындарға пайдасы мен қатар зиянын тиігізіп отырғаны жасырын емес. Қазір кез-келген кәсіп иесі өз өнімдерін әлеуметтік желілерде жарнамалап, онлайн сауда платформаларында сата алады. Мұндай мүмкіндік  отандық өнімдерге екінші тыныс бергенімен, бәсекелестікті қоздырып отыр. Әсіресе, Қытай сайттарын қолданушылардың қатары көп. Алайда мұндай шетелдік  сауда сайттары бізге бәсекелес бола алмайды дейді кәсіпорын басшысы. «Түрлі шетелдік сайттарда қазір жиһаздарды да онлайн тапсырыспен алдыруға болады. Олардың бағасы төмендеу болғанымен кеденнен өткенде, тауар үйге дейін жетемін дегенше бағасы қымбаттап кетеді. Одан кейін олардың сапасының жоғары екендігіне көз жеткізу қиын. Ал біздің бағалар халыққа қолжетімді. Әрі өнімді нөлден бастап  өзіміз дайындаймыз»,- дейді Шәмшиддин Айменов. 

   Бәсекелестіктің қайнаған ортасында хан тағындай орындықтар мен үстелдердің кең ассортиментін ұсынып отырған жиһаз зауытының алдағы жұмысына сәттілік тілейміз.  

   Жиһаз өндіретін кәсіпорындар Түркістан қаласының экономикасының артуына мол үлесін қосып отыр. Біріншіден,  олар қала бюджетін ұлғайтып отырса, екіншіден, мыңдаған адамды жұмыспен қатып отыр. Сондай-ақ импорттық тауарларды азайтуға септігін тигізіп,  елімізді Отандық өніммен қамтамасыз етуде. 

Қаладағы ірі жиһаз фабрикасының бірі "Grand MIKS"-тің аты бүгінде ТМД елдеріне танылып үлгерген.  Ал бұл кәсіп 24 жыл бұрын алақандай гаражда басталған.  2000 жылдары ағайынды   Сабыржан мен Камалжан Исхақовтар үй ауласындағы гаражда жұмсақ жиһаз жасауға кіріседі. Сапалы өнімдері бірте-бірте тұрғындар арасында сұранысқа ие болып, кәсіптері жүріп кетеді. Жылдар өте келе тапсырыстың көптігінен бауырлар кәсіпті ұлғайту керектіген көздері жетіп, мемлекеттің көмегіне жүгінеді. Сөйтіп олар 2015 жылы     мемлекеттік Даму қорынан жеңілдетілген несие алады.  «Қазақстан Халық Банкі» АҚ жобаны қарастыра отырып, қаржыны 15,7%-бен берді. Оның 7%-ың «Даму» қоры субсидиялайды және несие сомасының 50%-ына кепілдік берді. Еңбекқор кәсіпкерлерді қала әкімдігі де қолдап,  шаһардағы Түркістан индустриалды аймағынан  жер береді. Кіп-кішкентай гараждан 5 гектар аумаққа көшіп барған кәсіпорын осылайша  үлкен қадамдарын жасайды. Кәсіпорын алғашқыда бөлінген 5 гектар жердің  3,5 гектарын игереді. Қалған 1,5 гектар аумаққа биыл ғана  жаңа қосымша цех ашып, кәсіпорынның ұлғайған жайы бар. Айтпақшы ағайындылардың атасы Ергеш ата ағаш ұстасы болған екен. Дәуірінде есімі Түркістанға мәлім шебер болыпты. Бүгінгі ұрпақтары ата-баба ізімен жүріп, осы кәсіпті меңгеріп, ұрпақтар сабақтастығын жалғастыру бағытында зор еңбек етуде. 

  Қазір мұнда 155 адам жұмыс істеп отыр. Қызметкерлердің 100 пайызы жергілікті халық, 18 бен 40 жастағы азаматтар екен. Өндіріс орнының бір ерекшелігі маманды өздері дайындайды.  «Жұмысшыларымыздың 90 пайызы бұл жерге келгенде жиһаз саласынан ешқандай хабары болмайды. Менің де алғаш осы кәсіпорынға келгенде ешқандай тәжірибем болған жоқ.  Кез келген ынта жігері бар азаматтарды, жастарды жұмысқа қуана- қуана аламыз. Өзімізі әрі қарай нөлден бастап  үйретеміз»,- дейді кәсіпорынның бас менеджері  Абдумумин Омаров. 

  "Grand MIKS" тұтынушыларға жиһаздың 40-тан астам түрлерін ұсынуда. Олар: жатын бөлме, балалар бөлмесі, ас үй, қонақ үй және кеңсеге арналған жиһаздар. Мұндағы жоғары сападағы, заманауи станоктар Қытай, Түркия және Ресейден алынған. Алғашқы кезде компания жаңа қондырғылармен жұмыс істеуді үйрену үшін шетелдік мамандардың көмегіне жүгінген. Біп апталық шеберлік сыныбынан кейін жергілікті мамандар жұмысты өздері  үйлестіріп алып кеткен. Зауыт мамандары  тұтынушылардың талғамы шетелдік жиһаздардың дизайнына түсіп жатады дейді.   Сондықтан халықтың талғамына сай дизайнды қолданатындарын жасырмады.  Қазіргі таңда кәсіпорын сапалы өнімді шығарып қана қоймайды, тұтынушылардың қалаған жеріне жеткізіп береді. Құрастырып та береді. Фабриканың тағы бір артықшылығы тұтынушыларға қызмет көрсету кезінде оның талаптарын мұқият тыңдап өнімді бағалауда да жеңілдіктер қарастырады. Көтерме бағамын көптеп сатып алушыларға мүлдем ерекше жеңілдіктер жасайды. 

  Жиһаз зауыты өндіріске қажетті сапалы  шикізаттардың басым бөлігін шетелден алдыртады. Мәселен ағашты Ресей мен Белоруссиядан, бояуларды Түркиядан, ал фурнитуралардың аз бөлігін Түркиядан алдыртса, қалған бөлшектерін Қытайдан алдыртады екен. «Өткен жылы Астана қаласынан  экспертиза жүргізетін мамандар келіп барлық жиһаздарымызды тестілеуден өткізіп, сертификат беріп кеткен  болатын. Яғни біз сенімді түрде өнімдеріміздің сапасы жоғары деп айта аламыз.  Тағыда айта кетерлігі біздің тауарлардың сапасы бағасынан бір-екі саты жоғары жүреді. Себебі біздің басты мақсатымыз жергілікті халықты өзіміздің отандық өніммен қамтамасыз ету. Сондықтан қолдан келгенше бағасын халыққа қолжетімді етудеміз.  Зауытымыз бәсекеге қабілетті. Себебі біздің өнімдерге сұраныс жыл сайын артып келеді.  Сөзіме дәлел ретінде айтайын 2022 жылға қарағанда  2023 жылы біз өндіріс көлемін екі есеге ұлғайттық және қосымша 1 цех аштық»,- дейді бас менеджер. 

 Ірі фабриканың жеткен жетістіктері де аз емес. 2016 жылы Алматыда өткен халықаралық «Жиһаз және интерьер»  байқауына алғаш рет қатысып, «Үздік ас жиһазы» жүлдесін, 2017 жылы «Үздік көрме экспозициясы», «Үздік корпустық жиһаз» жүлделерін иемденеді.  2019 жылы  «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасытағайындаған республикалық байқауда «Іскер» аталымын жеңіп алған.  Ал 2020 жылы "Grand MIKS" жиһаз фабрикасы «Халыққа арналған тауар шығаратын үздік кәсіпорын» номинациясы бойынша «Алтын сапа» сыйлығына ие болған.   Айта кетейік, ҚР Президентінің «Алтын сапа» сыйлығы жыл сайын өнімнің сапасы, оның қауіпсіздігін қамтамасыз ету саласында айтарлықтай нәтижелерге қол жеткізгені үшін, сондай – ақ ұйымның сапаның басқарудың тиімділігі жоғары әдістерін енгізгені үшін беріледі.

 Кез-келген мекеме үшін қызметкерлердің қауіпсіздігі бірінші орында тұратыны сөзсіз. Қанша техника, робот, цифрлық қондырғылар болғанымен адамның күші ол өндірістің жүрегі немесе миы деп атауға болады.  Сондықтан кәсіпорын басшылығы әр қызметкердің қауіпсіздігіне, денсаулығына аса мән береді. Мұнда әр айдың басында  техникалық қауіпсіздік ережелері бойынша мамандар жұмысшыларға арнайы шеберлік сағатын өткізеді.  Яғни төтенше жағдай орын алған кезде, өрт болған жағдайда қандай әрекет жасау керектігін және қондырғылармен жұмыс істеу ережелерін үйретеді.   Зауыт директорының пікірінше, ең маңыздысы жұмысшылар арасында спорттық және шығармашылық іс-шаралар ұйымдастырылып тұруы,  корпоративтік рухты тәрбиелеу. Жұмыста ерекшеленген қызметкерлерге қаржылық сыйақы да беріледі. Бұдан басқа қызметкерлердің денсаулығын жақсарту мақсатында  санаторлық-курорттық емделуден де өте алады.  Кәсіпорын жұмысшыларына қолайлы жағдай жасау үшін олардың жұмысқа барып-келуіне жеңілдіктер қарастырылған. Атап айтсақ, арнайы бөлiнген автобус жұмысшыларды таңертең алып келiп, кешкiсін үйлеріне алып қайтады. 

 Жоғарыда атап өткеніміздей  кішкентай қадамнан жасалған бизнес бүгінде облыс орталығына ғана емес шетелге де танылып, өнімдерін айыр қалпақты ағайындарға экспорттап отырған үлкен компанияға айналған. «Қазақстан бойынша 8 қалада біздің диллерлік желілеріміз ашылған және көтерме бағадағы қоймаларымыз орналасқан. Одан бөлек Қырғызстанның Бішкек қаласында да серіктестеріміз бар. Ол жақтан да көтерме бағадағы қоймамызды ашқанбыз. Сонымен қатар Болгарияның Богатино аймағында да серіктестеріміз жұмыс істеуде. Біздің өндіріп жатқан өнімдеріміздің 7 пайызы осы екі мемлекетке жөнелтіледі»,- дейді кәсіпорын өкілдері.  Ерекше атап өтетін жәйт кәсіпорынның Түркістан қаласының тұрғындары үшін тапсырыс қабылдап, жиһаз жасайтын бөлек цехы бар.  

    Зауыт мамандары ақпараттық-технологиялық заманға сай  өнімдерін әртүрлі әлеуметтік желілерде,  онлайн платформаларда жарнамалап отырады. Сондай-ақ тұтынушыларға ашықтықты қамтамасыз  ету мақсатында кәсіпорынның тыныс-тіршілігін, жұмыс барысын да көрсетіп, халықпен тығыз байналыс орнатып отырады.  «Тапсырыс беруші немесе сатып алушы әрдайым жиһаздың неден жасалғанын толық біле алады. Тек қауіпсіз материалдар мен технологияларды пайдаланамыз. Жұмысшылардың әрқайсысы өз міндеттерін тиянақты әрі ойдағыдай атқаруға күш-жігерін жұмсайды. Біздің ұстанымымыз: «Санға емес, сапаға көңіл бөлу». Өйткені, тұтынушылар біздің шығарып отырған өнімімізден кемшілік тұстарын таппауы керек»,- дейді фабрика өкілдері.  Компанияда әрбір клиентке, ол көтерме сатып алушы болсын, дилер немесе қарапайым клиентке жеке көзқараспен қарайды. Кәсіпорындағы басқару жүйесі үздіксіз дамып келеді және ең тиімді сенімді шешімдерді шығармашылық ізденіске қабілетті команда құруға бағытталған. 

  Өндіріс орны қазіргі таңда эконом және комфорт сигменті бойынша жиһаз жасауда. Компанияның  ендігі  жоспары люкс сападағы жиһаздарды шығару. 

  Айтпақшы Түркістан қаласы «Бірлік» тұрғын үй алабындағы Наурызым атындағы көшеден «Grand Miks» жиһаз үйі ашылған. Аталмыш сауда орталығының «Батыс Қытай – Батыс Еуропа» автокөлік дәлізі бойына жақын орналасуының өзі еліміздің түкпір-түкпіріне саудаланатын жиһаз өнімінің қолжетімділігін қамтамасыз етеді. Мұнда жаңа отбасылар үшін қандай жиһаз қажет болса, барлығын табуға болады. Яғни, электр жарықтандырумен қамтамасыз етілген екі кісілік ыңғайлы диван, кең шкаф, жаңа орындықтар, асхана жиһазы, стол, үстелдер бар. Бағасы да тұтынушылардың мүмкіндігіне қарай ыңғайлы. Жиһаздарда металл детальдарының қолданылуы сапаны арттыруға мол мүмкіндік береді. Жиһаздарды қалаған мекенжайға жеткізу және құрастырып беру кәсіпорын есебінен жүзеге асырылады.

  Сондай-ақ, аталған мекеме 2019 жылы ламинат өндіруді де қолға алды. ол үшін мемлекеттік бағдарлама арқылы қол жеткізілген 500 миллион теңгеден астам сомаға өндіріс машиналары мен жабдықтар алынды Жобаның жалпы құны 320 млн. теңге..Жылына 160 мың жиынтық өнім шығаратын цехта 50 адам жұмыс істейді. 

  Қорыта айтқанда, бүгінгі күні зауыт Қазақстан Республикасындағы ірі өндіруші, ал «Grand Miks» атауы халықаралық трендтерді қолдайтын жиһаз өндірісі саласында брендке айналды.