Ірімшік жайлы қызықты деректер

Oinet.kz 10-02-2020 2599

Әлемдегі алғашқы ірімшік қайда және қашан жасалғанын ешкім нақты айта алмайды. Бірақ, бұл өнімнің Ежелгі Египетте және Ежелгі Грекияда танымал болғандығы белгілі. Ірімшік б.з.д. 8 мыңжылдықта адамдар жабайы қойларды бағып болғаннан кейін көп ұзамай жасала бастады деп болжанады. Бірақ ежелгі гректер ірімшіктің құдайлардың сыйы екеніне сенімді болған. Грек аңызы бойынша, Артемида құдайы мейрам кезінде басқа тәңірлерге осындай нәзіктікпен қарады. Содан кейін ірімшік рецепті адамдарға белгілі болды. 

big_2aa3f5e24dad60ca6bfc0b96c9676c96.jpg

Ірімшік жайлы 11 қызықты деректер.

1.Неліктен біздің елімізде осындай атауға ие болды? Себебі, табиғи түрде сүзбе арқылы алынған «ірімшік сүзбесі» Ресейде танымал болды. Сондықтан оны қысқаша «ірімшік» деп атады. Ұлы Петрдің қол астында олар Нидерландыдан Ресейге ірімшік жасаушыларды шақыра бастады. Ал өнеркәсіптік өндіріс жақында ғана басталды. 1866 жылы Н.В.Верещагин Швейцарияда оқығаннан кейін ірімшік өндіретін үлкен зауыт ашты. Өндіріс Тверь губерниясы, Откровичи ауылында ашылды. Ірімшік жасау үшін Верещагин тіпті әскери-теңіз флотындағы қызметін қалдырды.

2.Еуропадағы қайта өрлеу кезеңінде ғалымдар мен дәрігерлер кенеттен сенсациялық «ашылым» жасады – ірімшік зиянды емес. Оның үстіне, бұл сенім ұзақ уақыт бойы сақталады. Тек ХVІІІ ғасырда ірімшіктің адам ағзасына зияндылығы туралы аңыз күшіне енді.

3.Бүкіл әлемде өндірілетін ірімшік сорттарының санын есептеу мүмкін емес. Мысалы, Францияда олардың саны 500-ге жуық, Италияда шамамен бірдей. Бірде, суретші Сальвадор Дали егер елде кем дегенде 50 сұрыпты ірімшік пен жақсы шараптың көптеген сорттары шықпаса, бұл елдің қаламға жеткенін білдіреді.

4.Ірімшіктің көптеген сорттарында тән тесіктер пайда болады. Ғалымдар бұл құбылыстың себептерін анықтады – өнімнің микровоитарында жиналатын көмірқышқыл газының әсерінен тесіктер пайда болады. Шұңқырлардың мөлшері газдың химиялық құрамына да байланысты, мысалы, швейцариялық Emmental ірімшігінде олардың диаметрі екі сантиметрге жетуі мүмкін. Жан басына ірімшік тұтынудың әлемдік көшбасшысы Греция. Орташа алғанда, бұл елдің әр тұрғыны жылына шамамен 27 келі ірімшік тұтынады. Франция сәл төмен – 24 келі. Бірақ орташа американдықтар гректерге қарағанда жылына екі есе көп ірімшік жейді.

5.«Ірімшіктің патшасы» - әйгілі италияндық «Пармезан». Оның пісетін кезеңі бірнеше жылға жетеді. Классикалық пармезан пісіру үшін сіз бірқатар талаптарды қатаң сақтануыңыз керек. Мысалы, сүтті ірімшік жасау үшін пайдалыналатын сиырлар табиғи шөптерден басқа ештене жемеуі керек. Азықтық қоспаларға тиым салынады. Көптеген италияндық банктер фермелерге осы элиталық ірімшіктің кепілдігі үшін несие беруге дайын.

6.Швецияның солтүстігінде ерекше ірімшік майлы сүттен жасалынады. Жануарлар арнайы фермада ұсталады. Бір сиырдан алынған күнделікті сүт мөлшері екі литрден аспайтындығын ескерсек, ірімшік шектеулі мөлшерде шығады. Бір келінің бағасы 1000 долларға жетеді, негізгі тұтынушылар  - люкс мейрамханалар.

7.Франциядан келген ірімшік жасаушы Андре Саймон – Чизиге арналған үлкен әдеби трактаттың авторы. Саймон 17 жыл ішінде 839 ірімшік түрін дайындау технологиясын егтей-тегжейлі айтып, трактат дайындауға жұмсады.

8.Шұжық ірімшігі Кеңес Одағында өте танымал болды. Бірақ, бұл біздің елде емес, Шотландияда ойлап табылды. Осылайша, шотландық технологтар бүлінген ірімшікті «тірілте» алды. Оған қоспаны су ваннасында қыздырып, оған май мен сода қосылды. Әрине, дәмі идеалдан алыс болды, бірқ мұндай ірімшікті уланудан қорықпай жеуге болады.

9.Ерекше сырды британдық «Long Clawson Dairy» компаниясы шығарады. Бұл Ұлыбританиядағы ең қымбат компания. Ең бастысы, бұл ірімшіктің құрамында алтын қабығы кіреді. Тіпті кішкене бөлшекте лайықты тұрады. Сонымен қатар, өндірушілердің өздері тұтынушылар жетіспейтіндігінен зардап шекпейді деп мәлімдейді. Бұл жердегі ең бай адамдардың кезегі, сондықтан мұндай ірімшікті еркін сатылымда табу – үлкен мәселе.

10.Франциядағы «Epuas» ірімшігінің өткір иісі бар, оны қоғамдық көлікте тасымалдауыға тыйым салынады. Алайда, ол Франция императоры Наполеон Бонапартты қатты жақсы көретін. Бұл сортты өндіру орталығы – Бургундиядағы Эпус қаласы, сондықтан ірімшіктің атауы осылай аталады. Эпус ірімшігінің өндірісі 20 ғасырдың ортасында толығымен тоқтатты. Оның құтқарылуы үшін 1968 жылы  «Эпустардың қорғаныс одағы» ұйымдастылырды. Ірімшік өндірісі көптеген ережелерді сақтауды қажет етеді және оны Франциядағы кейбір коммуналарда ғана өндіруге рұқсат етіледі.

11.Әлемдегі ең үлкен ірімшік 2007 жылы Алтай майы мен ірімшік зауытында жасалды. Үлкен ірімшіктің салмағы 721 келі болды. Ең ұзын ірімшік шұңқыры да Алтайда жасалынған – 16 метр, 61 сантиметр.

Жұлдызнама бойынша мінездеме
Жер бетіндегі дамымай қалған жерлер туралы білесіз бе?
Сәйкес тақырыптар
Көтерілу