Сарыауру сары уайымға салмасын десеңіз...
Вирусты гепатит - бұл ерекше маркерлері бар болғанда, инкубациялық мерзімі 6 айдан аз уақытта бауырдың жіті қабынуымен ерекшеленетін жұқпалы ауру. Гепатит ауруының А,В,С, Д, Е түрлері бүгінгі күнге дейін анықталған.
Клиникалық белгілері:дене қызуының көтерілуі, жүрек айнуы, әлсіздік, құсу, тері қабаты мен көз склерасының сарғаюы, тамаққа тәбеттің төмендеуі.
А вирусты гепатиті (АВГ) және Е вирусты гепатиті (ЕВГ) вирустары адамға энтеральды жолмен жұғады, яғни организмге вирустар ауыз арқылы түседі.
АВГ-нің жұғу жолдары:
1.Тұрмыстық қарым қатынас арқылы (жеке бас тазалығы ережесін сақтамағандықтан).
2.Вируспен ластанған су, тамақ арқылы (алиментарлы).
АВГ-нің инкубациялық кезеңі (вирустың адам организміне енген сәттен бастап, аурудың алғашқы клиникалық белгілерінің анықталғанға дейінгі уақыт бөлігі) орташа есеппен 35 күнді құрайды (диапозоны 7-50 күн). Алдын алу жолы вакцинациялау, вакцина алты ай аралықпен екі рет егіледі.
АВГ-нің алдын алу үшін вакцинациялауға жататын контингенттер:
1. Екі жасқа толған балалар.
2. АВГ ошағында қарым қатынаста болған 14 жасқа дейінгі вакцина егілмеген балалар немесе вакцинаның бір турын алған балалар (екінші турын егу керек).
3. Созылмалы В және С вирусты гепатитімен ауыратын, ремиссия кезеңіндегі 14 жасқа дейінгі науқас балалар.
ЕВГ-нің берілу жолы-су арқылы. Инкубациялық кезеңі орташа есеппен 40 күн, (диапозоны 20-60 күн). ЕВГ-нің алдын алу үшін вакцина ойлап табылмаған. Бірақ қолданатын судың таза әрі сапалы болуына көңіл бөлу керек. Ашық су көздерін қолданатын кезде қайнатып ішу керек.
В вирусты гепатиті (ВВГ), С вирусты гепатиті (СВГ), Д вирусты гепатиті (ДВГ) вирустары адамға парентеральды жолмен жұғады, яғни тері қабатының бұзылуы, түрлі медицина құралдарының вируспен контаминацияланғаннан кейін залалсыздандырылмай, стерилизация әдісі жүргізілмей медициналық манипуляциялар жүргізу барысында жұғады.
ВВГ-нің инкубациялық кезеңі 60-90 күнді құрайды (диапозоны 45-180 күн). Алдын алу үшін вакцинациялау, 1 жасқа дейін 0-2-4 ай аралықпен, 1 жастан асқан балалар мен ересектерге 0-1-6 ай аралықпен. Жұқтыру жолдары: табиғи және жасанды.
ВВГ вирусын жұқтырудың табиғи жолы:
1.Перинатальдық.
2.Жыныстық қатынас кезінде.
3.Тұрмыстық қатынас арқылы. Вируспен ластанған гигиенаның әр түрлі заттарымен (ұстара, маникюр керек жарақтары, тіс щеткалары, сүлгілер, қайшылар).
ВВГ вирусын жұқтырудың жасанды жолы:
1.Вируспен ластанған медициналық, зертханалық құралдар.
2.Вируспен контаминацияланған қан және оның құрауыштарын құю кезінде.
3.Медициналық емес инвазиялық ем шаралар (дене әшекейін салу, құлақ тесу, маникюр,педикюр, косметикалық рәсімдер т.б.).
ДВГ-нің ақауы бар, оның жұғуы үшін В гепатитінің вирусы болуы қажет.
СВГ-нің инкубациялық кезеңі 180-210 күнді құрайды (диапозоны 14-780 күн). Инфекция көздері аурудың жіті және созылмалы түрлері бар науқастар. Жұқтыру жолдары ВВГ-ке ұқсас. Алдын алу үшін вакцина ойлап табылмаған.
В,С,Д гепатиті ошақтарында қарым қатынаста болған, жанұя мүшелерінің қан сарысуы ИФА зертханасынан тексеруден өткізіледі. Теріс нәтиже болған адамдарға, егер вакцина егілмеген болса В гепатитінің вакцинасының 3 дозасы егіледі. Интервалы: 1 жасқа дейінгі балаларға 0-2-4, 1 жастан асқан және ересектерге 0-1-6. Вакцинасы толық егілмеген болса түрлі себептермен, қалған вакциналары көрсетілген интервал бойынша егіледі.
Қауіпсіздік шараларын сақтау Сіздің өміріңізді және денсаулығыңызды сақтайды.
Э.КУРАЛОВА, Сарыағаш аудандық ТКҚСҚББ бас маманы