«Биліктің әрекетсіздігі» - белгілі кәсіпкер бір шындықтың бетін ашты
Белгілі кәсіпкер Қайрат Құдайбергенов Қазақстандық Қаржы пирамидалары туралы шындықты жазды. Бұл туралы ол Instagram парақшасына арнайы жазба арнады.
- Мен пирамида схемасы туралы бірнеше рет жазғанмын. Алайда, бұл іс әлі де қозғалыссыз тұр. Мен жақында Сәтбаев қаласында тағы бір пирамида ашылғанын білдім. Онда бір айлакер азамат: бүгін сіз, мысалы, 100 мың теңге бересіз, ал ертең 200 мың пайда табасыз деп ұсыныс жасады. Адамдар сенді және алданып қалды.
Алматыда есепшоты жүздеген миллионды құрайтын L-Capital атты ірі пирамида ұсталды. Бір салымшы маған былай деп жазды: «Қайрат-а5а! Ақшаны қайтарып алуға көмектесіңіз! Мен пәтерімді сатып, пирамидаға 25 миллион теңге салдым. Енді мен бәрінен айырылдым!».
Қалай ойлайсыз, бұл аңғалдық болды ма? Сенімді емеспін. 25 (!) миллионды күмәнді компанияға салуға мүмкіндігі бар ересек адам ақшаны тез айналдыруға уақыты болады деп үміттенді.
Бізде не бар? Халықтың қаржылық сауатсыздығы - бір, кейбіреулердің тегін баюға ұмтылысы - екі, ал биліктің әрекетсіздігі - үшінші.
2020 жылы Қылмыстық кодекстің 217 бабы «Қаржы пирамидасын құру және басқару» бойынша 110 қылмыстық іс тіркелді! Зиянның мөлшері, менің есептеуім бойынша, 30 миллиард теңгеден асады!
Президент Қ.-Ж.Тоқаев құқық қорғау органдарының позициясына ашуланды. «Егер мұндай күдікті іс-әрекет уақтылы анықталса, көптеген адамдарды дұрыс емес қадамдардан құтқарып, алаяқтарды жазамен қамтамасыз етуге болар еді», - деді ол.
Жеке өзім, пирамидалардың дамуын тоқтатудың екі әдісі бар екеніне сенімдімін - жазаны қатаңдату (өмір бойына сотталғанға дейін) және халықтың қаржылық сауаттылығын арттыру. ҚР Білім және ғылым министрлігінің мектептерде «Қаржылық сауаттылық» пәнін енгізуіне не кедергі? Сыныпта мектеп оқушылары «Отбасы экономикасы», «Бюджеттік жоспарлау», «Пайдалы қағаздар» және т.б. сияқты ұғымдармен таныса алады.
Сондай-ақ, мемлекет пирамидаларды бүршікке түйіп тастауы керек - Ресейде жасалғандай. Орталық банктің барлық аудандарында пирамидалар пайда болған кезде жоюға бағытталған мониторинг орталықтары бар.
Азаматтар мына бір қарапайым нәрсені түсінгенін қалаймын: кез-келген қаржылық пирамида сіздің ашкөздігіңізге және ештеңе жасамай бай болуға деген ұмтылысқа бағытталған. Әлемдегі бірде-бір бизнес қатысушыларға бірден пайда әкеле алмайды! - дейді Қайрат Құдайбергенов.