Пияздың отаны Орта Азия және Ауанстан жері. Күнделікті қолданыстағы пияздың көптеген пайдасы бар.Пияздың құрамы иісі бірден білінетін күкірті бар компоненттерге бай. Сондай, компоненттердің бірі - инсулиннің секрециясын көбейтетін аллил пропил дисульфид (APDS). Бұл жағдайда ағзадағы инсулиннің көлемі артады. Бұл, әсіресе, жаттығудан шыққан соң тіскебасуға өте пайдалы.

Пияздың пайдалы құрамы мен құнары:

Пияз – төмен  калориялы өнім. 100 г өнімде   41 ккал бар. Көмірсулардың мөлшері 100 г – тәуліктік нормадан 82%, ақуыздар – 14%, майлар – 5%.

Пияз неге «жылатады»?

  Пияз құрaмында лакриматор (латынша лакрима– «көздің жасы» немесе көздің сұйық қабатын тітіркендіретін газ түріндегі органикалық зат) бар екен. Ол су мен көздің мөлдір сұйығында еріп, күкірт қышқылын түзеді. Лакриматортек пияз тураған кезде бөлінеді. Осы шаруа үстінде жанарлар жасқа толмасын деген жан  пиязды алдын ала 10 минуттай тоңазытқышқа салып қою керек. Пышақ пен пияз турайтын тақтайшаны мұздай сумен жуып ал. Пияздың көзге кері әсері бар газының белсенділігі тоңазытқышта көп азаяды.

Дәрумендердің кені:

● Холин (B4) - жүйке импульстарының, жадтың сақталуын жақсартады;

● Аскорбин қышқылы (c) – иммундық жүйені, жасушалық деңгейде қорғаныс механизмдерін нығайтады;

● Биотин (H) – майлардың, ақуыздардың алмасуын реттейді, коллагенді (ақуызды) синтездейді);

● Никотин қышқылы –( PP) - тіндік тыныс алуды қамтамасыз етеді, метаболизмге қатысады, холестеринді төмендетеді;

● Альфа токоферол (E) - жасуша қабығын зақымданудан қорғайды, еркін радикалдармен күреседі;

● Пиридоксин (B6) - эритроциттердің түзілуіне, май алмасуына қатысады, миға глюкозаны сіңіруге көмектеседі;

● Каротин (a) – иммундық жүйенің жағдайын жақсартады, көздің шаршауын жеңілдетеді.

Пиязда кремний, фосфор, калий, хлор, күкірт, марганец, темір, хром, йод, мырыш көп.

Көкөністің пайдалы қасиеттері

Пияздың пайдалы жан-жақты қасиеттері көп. Бұл ішкі және сыртқы инфекциямен тиімді күресетін  микробқа қарсы күшті агент. Пияз вирусқа қарсы, бактерияға қарсы, антигельминтикалық, антифункционалды, дезинфекциялық қасиеттерге ие. Суық тию кезінде ол ішке ғана емес, сонымен қатар ауаны зарарсыздандыру үшін бөлмеде кесілген күйде қойылса тіптен жақсы. Көкөніс лямблия, аскарис сияқты паразиттерді өлтіреді.

Шамның жаңа сығылған шырыны ас қорыту органдарына емдік әсер етеді, перистальтиканы жақсартады, ішектің қабынуын жеңілдетеді, диареяны жояды. Егер пиязды протеин іріткісінен, көмірсу және креатиннен дайындалған коктейльмен араластырса, ағзадағы пайдалы заттардың артуына көмектеседі.

Пияздың біз білмейтін пайдалары:

● Трахеит, бронхит кезінде қақырықты жөтелуге ықпал етеді;

● Дерматит кезінде қышу мен тітіркенуді азайтады;

● Жараларды, жарықтарды, терідегі жәндіктердің шағуынан қалған ізді  кетіруге ықпал етеді;

● Майлармен бірге шаш фолликуласын нығайтады, шаштың түсуін жояды, жылтыр мен жібектей мәйіндік  береді;

● Тері ауруларын емдейді: безеу, нейродермит, бөртпе;

● Бұлшықет тонусын, физикалық белсенділікті арттырады.

Ер адамдарда  пияз сперматозоидтардың пайда болуына ықпал етеді. Жаңа піскен көкөністі күнделікті тұтыну кезінде майлар күйіп кетеді, әйелдерде проблемалы жерлерде терінің кедір-бұдыры тегістеледі (целлюлит).

Суреттер ашық дереккөзден алынды.