15.02.2020 oquzaman

Куйшинова Зулиха Шайкимелевна, Ерменова Ботагоз Сансызбаевна

«Қостанай қаласы әкімдігінің білім бөлімінің № 18 мектеп-гимназиясы» ММ қазақ тілі мен  әдебиет пән мұғалімдері

Тақырыбы:    “ТӘУЕЛСІЗДІК – ЖЫР -ӘНІМ!”

Мақсаты: Сабақтың мақсатында жас ұрпакты Отанды сүюге, казақ елінің рәміздерін қастерлеуге, туған жеріне, атамекеніне деген сүйіспеншілігін арттыру, халық педагогикасын насихаттап, балаларды ұлтжандылыққа, имандылык пен инабаттылыққа, достыққа, адамгершілік пен қайырымдылыққабаулу, ұқыптылыққа, саналылыққа, жинақылыққа тәрбиелеу қамтылды.

Сабақтың көрнекілігі:

1. Қазақстанның әнұраны, көкбайрағы, елтаңбасы

2. Н.Ә.Назарбаевтың портреті

3. Н.Ә.Назарбаев еңбектеріне кітап көрмесі

4. Ұран сөздер жазылған плакаттар:

Қазақстан –

Туымен тұғырлы,

Елтаңбасымен еңселі,

Әнұранымен айбатты.

Мұғалім : – Құрметті әріптестер, оқушылар!  Бүгінгі “ ТӘУЕЛСІЗДІК-ЖЫР -ӘНІМ!” сайыс сабағымызды қазақ тілі мен әдебиеті апталығына арнаймыз.

Бүгінгі тыс сабағымыз ауызша журнал өтеді.

Оқушы: Еліміздің   тәүелсіздік  күні  баршанызға  кұтты  болсын! Бабалардың арманы, аналардың  тілегі  болған  бақыт    тәүелсіздік жиырмасыншы ғасырдын  аяқталар  тұсында  біздің   мандайымызға  дарып, алақанымызға  конды. Азаттық  деген осынау касиетті ұғымды жақындату үшін талай ерлердің жаныкиылды! Мемлекеттік тәүелсіздік ұлттық каүіпсіздіктің және қазақстандықтардың рухани әлауқатының, өз күшіне, еркіне, куатына сеніп, бар мақсаттарын жүзеге асыруының, Қазақстандағы ұлттық келісіммен тыныштықтың кепілі

Оқушы: Добрый день, дорогие друзья, уважаемые педагоги и гости нашего мероприятия! Мы собрались с вами в преддверии самого главного праздника нашей страны – Дня Независимости Республики Казахстан! 26 лет назад – 16 декабря 1991 года Верховный Совет Казахской ССР принял закон о государственной независимости Республики Казахстан.Весь мир облетела весть о рождении нового независимого государства, имя которому – Республика Казахстан. Новое имя украсило древнюю страну, раскинувшуюся на широких просторах евразийских степей

Оқушы:

Жарқырап нұрын төгіп көгінде күн,

Жұлдызың жарқырайды бүгін сенің,

Тәуелсіздік мерекең құтты болсын,

Казақстан Республикам – елімменің!

          Свободен, величав и первоздан
          Звезде подобный средь земель и стран
          Кюй счастья ты наигрываешь звонко,
          Родной мой лучезарный Казахстан!

Звучит песня «Гимн»

Оқушы: 1991 жылы 16 желтоқсанда Қазақстан өзінің тәуелсіздігін жариялады. Бұл қазақ тарихындағы ғасырлар бойы аңсаған арманның орындалған күні болатын. Екі ғасыр Ресей империясының отары болған, жетпіс жыл бойы Кенес Одағының қысымын көрген Қазақстан үшін, бұл күн   ұлы мереке еді. Қазақстан тәуелсіздігін алып, ғасырлар бойы ұмыт бола бастаған тілін,салт – дәстүрін қайта жаңғыртып, тәуелсіздік туын биікке көтерді.

Оқушы: «Тәуелсіздік»

Тәуелсіздік  елімнің шамшырағы,,

Тәуелсіздік   халқымның бәйге пырағы.

Тұрақты болсын, қуатты болсын әрқашан

Шырағы мен пырағыныңтуралы.

Шамшырағы енді қайтіп сөнбесін

Адымы еркін ашылсын елім, алшаңдап

Енді ешкімнің байлауына көнбесін.

Тарихта ұмытылар талай шындық

Өтінде кез заманның талай тұрдық.

Кім бізді қорламады сол күндерде

Тілім мен дінімді де жарамсыз ғып.

Қазаққа қазақ атын қайта әперген.

Атыңнан айналайын, Тәуелсіздік!

Желбіресін  байрағың желді күнде

Таныта бер,Қазақстан бар әлемге,

Керегеңнің кеңдігін де, теңдігін де!

Видео /Қазақстан/

Оқушы: 1992 жылы Жоғарғы Кеңес елтаңбабекітті. Елтаңбаның, авторлары Шота Аман Уалиханов  Жандарбек Мәлібеков.

Оқушы:

Бас білгізіп жер тарпыған тарпаңға,

Жасы тұрмақ шығады екен қарты аңға,

Қалай оның елтаңбасы болмайды,

Түлігіне дейін салса ен таңба.

Оқушы:Вот уже 15 лет национальной независимости Казахстана сопутствуют государственные символы. Это Государственный Герб Республики Казахстан, Государственный Флаг Республики Казахстан, Государственный Гимн Республики Казахстан

Оқушы: «Елтаңба»

Тұнығындай көңілдің,

Елтаңбасы елімнің

Неткен ғажап әдемі

Ортада аспан әлемі

Құт – береке шаңырақ

Орын алған ол төрден

Қанатты қос арғымақ.

Екі жақтан көмкерген

Тәуелсіздік жолында,

Талай – талай тер тамған.

Билігім өз қолымда,

Еркіндігім ел таңбам

Оқушы:Мемлекеттік жалау 1992 жылы маусым айының 4 жұлдызында қабылданып, 6 маусым күні күшіне енді. Бәйге негізінде тудың жобасын сәулетші, суретші Шәкен Ниязбеков жасаған.

Оқушы: Жалаудың ортасындағы шұғылалы күн, оның астынан қалықтап ұшқан қыран бейнеленген,тік бұрышты көгілдір мата, матаның сол жағында қызыл өрнегі бар. Ұзындығы 2 метр, ені 1 метр. Мемлекеттік жалау   егемен еліміздің, тәуелсіз жас мемлекетіміздің қазақ халқының ұлттық туы.

Оқушы: Флаг Республики Казахстан голубого цвета, что символизирует единение и безоблачное небо, мир и благополучие. Золотое солнце с лучами —символизирует богатство и покой, лучи- дружбу всех народов, проживающих в стране. Парящий степной орел символизирует щедрость и зоркость, высоту помыслов.

Оқушы: «Көк байрағым»

Көкке өрлеген намысым көпке айтарым,

Жүрегімнің дірілі көк байрағым.

Ұяттық ұран бастайтын алға деген

Желбіреген көктен де, қайда бағым.

Биігінен түсірмеу құдіретті

Табынған тебірене ұлың өтті

Қайратар жігеріңді рух беріп

Алып шығып, ақырын еркіндетті.

Орман ойдан ой туар әнім десем,

Шабыт беріп, шаттанам жырым десем,

Жанда сақтар бойтұмар — Көкбайрағым!

Оқушы: Әнұранның авторлары: сөзін жазғандар Жұмекен Нәжімеденов, Нұрсұлтан Назарбаев, әнін жазған Шәмші Қалдаяқов. 2006 жылы7 каңтарда қабылданып, 11 қаңтар күні Елбасын ұлықтау рәсімінде алғаш рет шырқалды.

Оқушы: Государственный Гимн Республики Казахстан это произведение, вобравшее в себя всю глубину народного богатства, его историю, мечты, чаяния, цели и стремления. В жизни любого государства гимн играет большую роль. Он сплачивает граждан страны. Им открываются официальные встречи руководителей государств. Гимн исполняют на торжественных праздниках, военных парадах, спортивных соревнованиях. Слушают Гимн стоя, показывая уважение к главной песне своей страны.

Оқушы: «Әнұран»

Барша халық таныған

Біздің үміт, тілекті

Шырқалғанда әнұран

Шаттық кернер жүректі

Жеңіс туын көтерген

Жарыстарда сан қилы

Жетіп бізге шет елден.

Көкке әнұран шалқыды.

Шәмші атаның сазды үні

Жігер беріп қайратты

Бәрімізді мәз қылып

Жаңғыртады әлемді.

Видео /Символы РК/
Оқушы: 1993 жылы 28 қаңтарда тәуелсіз Қазақстанның тұнғыш Конституциясы қабылданды. Ол 4 бөлімнен, 21 тараудан тұрды. Алайда уақыт өте келе бұл Конституция заманның талабына сай келмегендіктен өзінің өмір сүруін тоқтатты. 1995 жылы 30 тамызда бүкіл халықтық референдум нәтижесінде Қазақстанның жаңа екінші Конституциясы қабылданды. Қазақстан Республикасының Конституциясы 9 бөлімнен, 98 баптан тұрады.

Оқушы; 30 августа 1995 года на всенародном референдуме была принята Конституция суверенного государства – Республики Казахстан. 

И сегодня можно с уверенностью утверждать, что наша Конституция – это реально действующий закон. В отличие от прежней, Конституция 1995 года является более демократичной и совершенной.

Оқушы: «Ата Заң»

Ата Заңым — бабалардың лебізі

Ата Заңым – барлық заңның негізі.

Арқа сүйер Ата Заңда адамды

Артық санау кемсітудің жоқ ізі.

Ата Заңым мемлекет айбыны

Ата Заңым ақыл – ойдың айдыны

Туған жердің — Қазақстан елінің

Ата Заңмен қорғалады байлығы.

Оқушы: Нимало не свете невиданных стран 
Чудесных, богатых, красивых, 
Но дорог сердцу лишь ты, Казахстан, 
Давший мне жизнь и силы! 
Ведь здесь проживает особый народ- 
С открытой и щедрой душою 
И в дни изобилья, и в годы невзгод 
Мы вместе, мы рядом с тобою. 
Мне дорог воздух вольных степей 
Как символ свободы пьянящей! 
Ты стал независим, мой Казахстан, 
Как в небе орел парящий! 
Так пусть твой богатый и гордый народ 
Не знает ни войн, ни напастей! 
Пусть в мире, согласье и дружбе живет

Видео /Конституция/

Оқушы: 1997 жылы 11 шілдеде «Қазақстан Республикасының Тіл туралы заңы» қабылданды. 1997 году 11 июля был принят закон о языке. Государственный язык в Казахстане – казахский язык, русский язык – язык межнационального общения.

Оқушы:

Баба тілін қадірле,

Болашақтан түңілме

Айналайын қазақтар,

Аралас тілге үңілме.

Асан қайғы, Жиренше

Сөйлеп кеткен қазақ тіл.

Әз Жәнібек, Қойлыбай

Сыйлап өткен ғажап тіл.

Ана тілін жек көрген

Дүниеден қалар құр.

Бағаласаң шынымен

Баба тіл асыл дүр!

Оқушы: 1993 жылы 15 қарашаны Қазақстан тарихындағы ерекше күн деп айта аламыз, себебі ұлтымызды айғақтайтын тағы бір белгі — теңгеміз айналымға енгізілді. Ұлттык теңгеміз металл және қағаз ақша түрінде шығарылды. Әр мемлекеттің ақшасы оның ұлттық тарихын, ерекшеліктерін анықтайтын нышан.

Оқушы: 1993 году 15 ноября была принята национальная валюта Казахстана. Национльная валюта выпускается из металла и бумаги. В каждой стране национальная валюта выражает историю  страны и ее особенности.

Оқушы: Республиканың мемлекеттік тәуслсіздігін қамтамасыз ету мақсатында оның Ішкі істер әскері 1992 жылы құрылды.

1992 жылы Қазақстан Біріккен Ұлттар Ұйымына өтті.

Тәуелсіз Қазақстан 1992 жылы өзінің бірінші алтынын шығарды. 1996 жылы 17 желтоқсанда Қазақстан Республикасы Тәуелсіздігінің 5 жылдық мерекесіне орай Алматыда Тәуелсіздік ескерткіші орнатылды.

Қазақстанның жаңа астанасы Астананың салтанатты тұсау кесер тойы 1998 жылы маусымда болды.

1999 жылы 11 маусымда Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңы қабылданды.Тағы да қол жеткізген табыстарымыз қаншама, оның бәріне Елбасымыздың басшылығының арқасында жетіп отырмыз.

Видео /валюта/

Оқушы:

Қазақ дейтін менің бір елім, 
Жатыр алып жарты дүние әлемін. 
Бұл даланы анам жаспен суарған, 
Бұл далаға жылап келіп қуанған, – деп Қасым Аманжолов ағамыз жырлағандай, кең байтақ жерімізде Қазақ халқының басынан не өтпеді десеңізші. Талай қиындықты бастан кешірсе де, ешқашан мойымай, күресе білді. Азаттық таңы туатынына кәміл сеніп, үміттерін үзбеді

Оқушы:

Мой Казахстан, ты Родина моя!

Всем сердцем я люблю тебя.

Всегда ты дорог мне в любые времена.

Люблю тебя моя страна.

Оқушы:

Сол күндер ғой жүректің аңсағаны, 
Соған шөлдеп, шөліркеп тамсанады, 
Өкініш пе, білмеймін қуаныш па
Өз – өзінен жүрегім ән салады.

Оқушы:

Казахстан встал на новый путь развития, воплотил вековые мечты народа о свободе, и сегодня каждый гражданин Республики гордится своей независимостью. Независимость нашей страны – это самое святое приобретение нашего народа. Каждый человек, живущий на планете, испытывает чувство гордости за свой народ, за свою страну, за свою историю. И нам сегодня нужно помнить прошлое, знать настоящее, чтобы построить будущее.

Оқушы:

Қазақ елім! Туды жастық дәуірің. 
Алғандайсың жұлдызыңның жарығын. 
Тәуелсіздік құтты болсын, қымбаттым, 
Туған күнің құтты болсын, алыбым! 
Тәуелсіздігіміздің тұғыры биік, халқымыздың еңсесі жоғары, егемендігіміз баянды болсын деп тілейік, ағайын.

Оқушы:

Мой Казахстан! 
Моя страна! 
Мой край степной! 
Моя Отчизна! 
Пришли иные времена 
На смену прошлой горькой жизни 
А Родину вдали зачем искать, 
Тебе ведь до неё не доскакать, 
Перед тобою Мекка и Медина, 
Твои родные дед, отец и мать, 
Отчизна –твой очаг и дом единый 
Живут друзья друг другу помогая 
В любой беде, как завещал Абай 
Под мирным небом дружбу прославляя, 
Мой Казахстан, расти и процветай.

МҰҒАЛІМ:-Міне құрметті ұстаздар, оқушылар «ТӘУЕЛСІЗДІК-ЖЫР- ӘНІМ!“деген тыс сабағымыз аяқталды. Барлықтарын келе жатқан тәуелсіздік күнімен құттықтай отырып, дендеріңізге саулық, жанұяларыңызға бақыт, еңбектеріңізге табыс тілейміз. Ұлы мереке сіздерге бақыт сыйласын! Көңіл бөлгендеріңізге көп – көп рахмет. Қош сау болыңдар!