«Чернобыль апаты» АЭС жарылысы
Чернобыль АЭС жарылысы 1986 жылдың 26 сәуірінде болды, ол адамзат тарихындағы ең қорқынышты апаттардың бірі болды.
ЧАЭС төртінші энергоблоктағы жарылыс салдарынан радиацияның шығуы 1945 жылы Хиросимаға тасталған 500 атом бомбаларының жарылысына теңестіреді.
Ал реактивті материалдың таралуы соншалықты радиоактивтік жаңбыр бүкіл Еуропа бойынша, тіпті Ирландия бойына түседі.
Әр түрлі деректер бойынша, бүкіл КСРО-дан 600-ден 800 мыңға дейінгі адам ЧАЭС-қа салдары қалдықтарын жоюға атсалысты. 4 000-нан 10 000-ға дейін адам жарылыс салдарынан қаза тапты. Олардың тағы 70 мыңнан астамы мүгедек болып қалды.
Ураинада жалпы 1,9 млн адам радиоактивті сәулеленудің астында қалды. Жалпы алғанда, радиоактивті сәуле Беларусь, Ресей, Украина және Еуропа елдерінде 8,4 млн адамды қамтыды.
Припятаның 47 500 тұрғыны эвакуацияланды. Қазір оқшаулау аймағында өз еркімен қоныс аударған 140 адам тұрады.
Украина, Ресей және Беларусь елдерінде шамамен 7 миллион адамға өтемақы төленеді.
Сол кезде ЧАЭС оның төрт блоктарымен Украинаның электр энергиясы қажеттілігінің 10%-ын қамтамасыз етті. Ал Үкімет тағы екі энергоблокты салғысы келді, бірақ жарылыс салдарынан ұмыт болды.
Чернобыль апаты жаһандық болғаны сонша, оған ядролық оқиғалардың халықаралық шкаласы бойынша (INES) қауіптіліктің 7-ші деңгейін берді. Чернобыль оқиғалары жаһандық салдары бар жергілікті апат болып есептелді.
Сондай-ақ, 7-ші қауіптілік деңгейі 2011 жылы жер сілкінісі салдарынан болған Жапониядағы "Фукусима-1" апатына берілген болатын.
ЧАЭС-дағы апаттан Украина емес, Чернобыльдан 70% радиациялық ластануға ұшыраған Беларусь зардап шекті. Ел үшін апат салдары 235 миллиард АҚШ долларына бағаланды. Ел тұрғындары радиациялық ластанудың әсерінен егін егу мүмкіндігіен айырылды. Елде лейкемия және қалқанша безінің қатерлі ісігі жиілеп кетті, адамдар жүрек-қантамыр аурулары бойынша дәрігерлерге жиі жүгінеді.
Радиацияның күшті ағыны Чернобыль АЭС маңындағы орманды ашық қызыл түске бояды. Сол уақыттан бастап ол "Қызыл орман" деп аталады.
Чернобыльдегі апат жөнінде "Чернобыль" және "Арка" фильмдері түсірілді.