Қайран, шешем...
Менің шешемді жұрт сыртынан «Үндемес» дейтін. Үндемес десе, үндемес еді, жарықтық. Он ауыз сөзге бір ауыз сөзбен жауап беретін. Кішкентай кезімде менің кесірімнен көп сөз естіді.
Балалық қой, біреудің есегін мініп кетесің, біреудің қауын-қарбызын ұрлайсың, біреудің баласының мұрнын бұзып қоясың, біреудің жайып қойған құртын үптеп кетесің, сондайда аттан салып жететіндер бар болатын. Ауылдың қатындарының тілі ащы ғой, неше түрлі сөз айтып жатса да, шешем үндемей құтылатын. Тек жанына батып бара жатса, орнынан тұрып кетуші еді. «Айқайшы» кеткесін, ұрыспай, мені бауырына қысып, маңдайымнан иіскейтін. Ертеңіне әлгілер: «Түууу, шешей-ай, кеше бір ауыз сөз айтпай, мысымды құрттың ғой, жазықсыз адамға соншама сөз айтқаным не деп түнімен ұйықтай алмадым...» — деп келіп тұратын. Шешем тағы да үндемей, шәйнекке қол созатын...
Ол кісілердің қатары ерлерін пір тұтып, аттарын атамай кетті ғой, бір қызығы, шешем өз есімін де айтпайтын. Өйткені менің атам Өтеулінің де, оның енші бөліспеген інісі Бабанның да әйелдерінің аттары Зылиха еді. Шешем біздің әулеттің есігін үшінші Зылиха боп аттапты. Енесі мен абысынының аруағына деген құрметі шығар, «атым — Зылиха» демей-ақ өтті өмірден. «Атасының баласы» — ағамның ізімен біз жеңеше дейтінбіз...
...Шалының «түйе қарап» кеткеніне тура 100 күн толғанда үндемей кете барды. Мен жансақтау бөліміне кіріп барған сәтте бес-ақ минутқа ес жиғанын өзіме Алланың берген сыйы деп білемін. Бұл дүниелік емес екенін, бәріне риза екенін көзі «айтты»...
...Бүгін — шешемнің үзілген күні. Екі жыл өте шықты... Пейіште нұрың шалқығай, жеңеше!
Бауыржан Бабажанұлы