Қазақстандағы ұлт-азаттық көтеріліс — 1916 жылы шілде айының бас кезінде пайда болды. Оның пайда болу себебіне келсек, отарлық езгінің, яғни қазақ жеріміздің шұрайлы жерін тартып алу кезіндегі күштеу, осы жағдайлардың соғыс кезінде барынша күшеюі, жерді тартып алу, орыстандыру саясаты және т.б. 

Шілденің бас кезінде қазақ даласында көп кешікпей қарулы көтеріліске айналған стихиялық бас көтерулер басталды. Стихиялық бас көтеру дегеніміз - ешқандай да  дайындықсыз, идеясыз болған бас көтерулер. Ол біртіндеп ұйымдасқан сипат алды:  бірде Торғай мен Жетісуда орын алса, ал бірле басқа қалада орын алған. Көтерілістің аса ірі ошақтары Торғай мен Жетісу болды.

Осылай бір елде тұрып, бір-бірімен жанжалдасып жатқан өте сұмдық жағдай.