Еліміздегі мектеп оқушыларының 20 пайызы артық салмақтан зардап шегеді.  Дәлірегін айтсақ,  6-9 жас¬та¬ғы балалардың ішінде артық салмағы бар балалардың үлесі 20,6%-ды құрады. 

Ал 6,6% бала семіздікке шалдыққан, оның ішінде шамадан тыс семіздікке шал¬дыққан балалардың үле¬сі – 1,6%. Сонымен қатар семіздікке қыз¬дарға қарағанда ұлдар көбі-рек шалды¬ғады екен: артық салмағы бар қыздардың үлесі – 17,6%, ұлдардың үлесі – 23,6%. Бұған қоса ауылдық жерлерге қара¬ғанда көбіне қалада тұратын ба¬лалар толып кетеді: артық сал¬мақ¬тағы ауыл балалары – 17,5%, қала балалары – 23,1%.

Ата-аналар балалардағы семіздік жас кезінде қант диабеті, бауыр және өт қабы аурулары, гипертония, бедеулік және басқа да созылмалы аурулардың даму қаупін айтарлықтай арттыратынын білуі керек. Сонымен қатар, артық салмағы бар балалар жиі қорылдау және басқа да ұйқының бұзылуынан зардап шегеді, бұл да баланың денсаулығына теріс әсер етеді.

Балалардағы семіздік полиетиологиялық сипатқа ие, оны іске асырудағы генетикалық және экологиялық факторлардың күрделі өзара әрекеттесуінің рөлі. Барлық жағдайларда балалардың семіздік негізі энергетикалық теңгерімсіздік болып табылады, яғни балалардың көпшілігінде семірудің дамуы физикалық белсенділіктің төмендеуімен байланысты, сонымен қатар тағамның тұтынудың артуына және энергия шығынын азайтуға байланысты.

 Балалар мен жасөспірімдерде артық салмақ пен семіздіктің дамуына не әкеледі? Семіздік – көп факторлы мәселе. Дегенмен, ең алдымен, баланың тамақтануына назар аудару керек. Бүгінгі балалар шамадан тыс тамақтануға әкелетін тағамдармен қоршалған. Мысалы, шоколад батондары, чипсы, крекер. Бұл жылдам тағам.  Жұмыс кестесінің тығыздығына байланысты ата-аналар үйде әрқашан пайдалы тағам дайындай алмайды. Нәтижесінде балалар өңделген тағамдар мен фастфудтарды көбірек жейді. Төмен физикалық белсенділікпен жоғары калориялы тамақтану — балада қосымша салмақтың жиналуының негізгі факторы болып табылады.

Мектепке дейінгі және мектеп жасындағы бала күніне 5-6 рет тамақтануы керек: таңғы ас, түскі ас, түстен кейінгі шай, кешкі және екінші кешкі ас. Дұрыс тамақтану оқушының  жалпы күнделікті жұмысының ажырамас бөлігі болып табылады. Ол балалар мен жасөспірімдердің еңбек ету, еңбек және демалыс режимімен үйлесімді үйлесуі керек. Бала жейтін тағамның мөлшері мен сапасы, ең алдымен, оның жасына және денсаулық жағдайына сәйкес болуы керек.у

Баланың мектепке дейінгі мекемеде немесе мектепте ғана емес, үйде де қозғалу мүмкіндігі болуы маңызды. Нақты дене жаттығуларына емес, жалпы ұтқырлыққа назар аудару керек. Балаға физикалық жаттығулардың қандай да бір нақты жиынтығын орындаудың қажеті жоқ, жай ғана жасырынбақ ойнауға немесе қуып жетуге, арқанмен секіруге және т.б.ойындар ойнауға болады. Баланың компьютерде, теледидарда, ойын приставкаларында болуын күніне 2 сағатқа шектеу қажет.

Оқушылардың  тамақтану тәртібі  тек оқу жүктемесінің кестесіне байланысты ғана емес, сонымен қатар әртүрлі үйірмелер мен секциялардағы сабақтарға байланысты да тамақтану уақытының өзгеруі мүмкін. Дегенмен, Сіз баланың белгілі бір уақытта тамақтану әдетін қалыптастыруға тырысуыңыз керек.

Түркістан облысы Денсаулық сақтау басқармасы