Адамның көзі неге жаурамайды?
Адамның көзі ыстық пен суықты сезбейді екен. Көз ешқашан тоңбайды, себебі оларда суық сезетін жүйке талшықтары (терморецепторлар) жоқ.
Неге аязда көз қатпайды? Шын мәнінде, көз алмасының шыны тәрізді денесі 99% судан тұрады, ал мүйіз (көздің сыртқы беті) әрқашан ылғалданған. Егер көз толығымен судан тұрса ол қатты аязда көз мұзға айналуы керек емес пе?
Көздер мұз қатудан өте жақсы қорғалған. Көзге мұз қатуға мүмкіндік бермейтін бірнеше факторлар бар.
Біріншіден, көзді ылғалдайтын сұйықтық таза су емес, оның құрамында тұз бар. Ал тұзды судың қату деңгейіі таза суға қарағанда төмен. Тұздардың жастағы жоғары концентрациясы -32°C кезінде де қатып қалмауға мүмкіндік береді.
Екіншіден, біздің ағзамызда қуатты термореттеу жүйесі жұмыс істейді. Көз қансорғыш капиллярларымен қамтылған, қан ағынының температурасы төмендеген кезде, көзге қосымша жылу келіп, қатып қалуға мүмкіндік бермейтіндей күшейтіледі.
Үшіншіден, көз алмасы қоршаған орта жағынан зақымдалудан жақсы қорғалған: оның үлкен бөлігі бас сүйегінің тереңінде орналасқан, ал оның сыртын қабақ жабады.
Көзді мұздатуға болады, бірақ ол үшін өте төмен температура қажет. Мысалы, медицинада ретинальды криотерапия әдісі қолданылады. Ол дегеніміз көз торының аймағын сұйық азотпен алып тастау (қайнау температурасы -195,8°C).