Сайрам ауданында түрлі тропикалық жемістерді өсіру қолға алынған. Мұнда кәсіпкерлер тәжірибеден қорықпайды. Білім мен біліктілікті ұштастырып, олар жылыжайларда банан, лимон секілді Қазақ даласында өсуі тың жемістерді өсіруде. Қасымбек Датқа елді мекенінде орналасқан «Шымыр-Медет» лимон жылыжайы соның айғағы.

Жалпы көлемі 1 гектар жерде 2000 түп лимон көшеті отырғызылған. Жылына 80 млн лимон өнім береді. Бұл лимонарии облыс аумағындағы ең үлкен жылыжай болып саналады. Бүгінде мұнда бірнеше адам жұмыс істеп, табыс тауып отыр.

«2017 жылы жылыжай шаруашылығымен айналыса бастадым. Үш жыл бойы көп жұмыс істеуге тура келді, енді цитрус жемістерімнің алғашқы жемісін көру бақытына ие болдым. Мен бұған өте қуаныштымын, әрине. Қалай болғанда да, сіз алдымен бұл мәселеге қызығушылық танытуыңыз керек. Мен өзім зейнеткермін. Еңбек еткендер ғана нәтижеге жететіні анық», – дейді жылыжай иесі Зейнеп Жолдасова.

Қазіргі таңда «Шымыр-Медеттің» лимондарын көтерме бағада сатып алатын тұрақты клиенттер көп. Түркістан облысының барлық ауданындағы базарлардан, дүкендердмен, сауда қатарларынан «Шымыр-Медеттің» лимондарын жиі кездестіруге болады. Бәсекелестікке шыдап жұмыс істеп тұрған бұл жылыжайдың басты артықшылығы – өнімінің сапасында. Сапалы өнім ешқашан клиент жоғалтпай ұзақ жұмыс істейтіні айқын.

Жалпы лимонның қысқаша тарихына тоқталсақ, лимон алғаш рет XII ғасырда айтылған және Үндістан, Қытай және Тынық мұхиты тропикалық аралдарынан шыққан. Бүгінгі таңда лимон субтропикалық климаты бар елдерде кеңінен өсіріледі - жыл сайын әлемде 14 миллион тонна лимон жиналады екен. Көптеген жемістер сияқты лимон көктемде гүлдеп, күзде жеміс береді.

100 г лимонның құрамында 29 калория бар. Егер сіз лимонды қантпен бірге тұтынсаңыз, онда калория мөлшері 209 калорияға дейін көтеріледі. Егер сіз лимон, зімбір және бал қосылған су немесе шай ішсеңіз, онда әр стақан сіздің рационыңызға 60 калория қосады екен. Лимон жұмсағы лимон және алма сияқты органикалық қышқылдары, пектин заттары, қант (3,5% дейін), каротин, фитонцидтерге бай. Лимонның құрамында келесідей дәрумендер бар: тиамин (В1 дәрумені), рибофлавин (B2), аскорбин қышқылы (С дәрумені), рутин (витамин Р), сонымен қатар флавоноидтар, кумарин туындылары (антикоагулянт ретінде қолданылады), гесперидин (қан тамырларының қабырғаларын нығайтуға көмектеседі), эриоцитрин және эридиктиол (артық майдың жиналуын азайтуға көмектеседі). Тұқымының құрамында май және ащы зат лимонин болады. Бір қызығы, лимон жапырақтарында да С дәрумені, ал қабығында цитронин гликозиді болады екен.

Лимонның жүрек денсаулығы үшін (инфаркт қаупін азайтады), холестеринді төмендету, қаназдықпен күресу (С дәрумені өсімдіктерден темірдің сіңірілуіне жақсы ықпал етеді) сияқты пайдасы ғылыми дәлелденген. Лимондар бүйрек тастарымен күресуге көмектеседі екен, ол үшін күніне жарты стақан лимон шырынын ішу қажет. Лимонның эфир майы және ақ бөліктерінде болатын заттардың жоғары концентрациясы жануарларға жасалған зерттеулерде ісікке қарсы әсері бар екендігі анықталған.