Модуль

«Қазақстанның белгілі ғалымдары» – 5 сағат

Сабақ тақырыбы

«Қаныш   Сәтбаев»

Күні:

Мұғалімнің есімі: Кушербекова Маржан Масатбайқызы

Сынып: 10 (оқыту қазақ тілінде емес)

Қатысқандар саны:

Қатыспағандар саны:

Сабақ негізделген оқу мақсаты:  

Тыңдалым: Қазақстанның белгілі ғалымдары, ғылыми жұмыстар,   жобалар туралы мәтіндер;

Оқылым: Қазақстанның белгілі ғалымдары, ғылыми жұмыстар,   жобалар туралы мәтіндер;

Айтылым:  Тақырыпқа   байланысты пікір білдіру.

Жазылым: Жазбаша жұмыстарды орындау. Оқыған мәліметтерді жазу.   Отандық ғалымдар туралы сөйлесу.

Сабақ мақсаттары:

Барлық оқушылар:

 Мәтіндерден   (мақала,аудиовизуалды материалдардан) үзінді тыңдайды, сөз тіркестерін   түсінеді, құрайды,жазады; сұраққа жауап береді.

Оқушылардың басым бөлігі:

 Мәтіннің   маңызды бөліктерін таңдайды, негізгі ойларын анықтайды; құрмалас сөйлемдерде пунктуацияны   орынды қолданып жазады, түрлеріне ажыратады.

Кейбір оқушылар:

Мәтінге байланысты жеке пікірін   білдіреді, көзқарасын мысал келтіре отырып дәлелдейді; қазіргі өмірмен   байланысын түсінеді, өзгеге түсіндіреді; өз ойларын әсерлі жазады.

Тілдік мақсат:

Оқушылар:    

-           сөз тіркесін, сөйлем құрай алады; сөйлемдерді   түрлеріне байланысты ажырата алады.

Негізгі сөздер мен тіркестер:

Лексика:  

ұйымдастырушы   –   организатор

негізін   қалаушы –   основоположник

барлау – разведать, наблюдать

зерттеу – исследовать

шикізат – сырье

кешендік   әдіс –   комплексный метод

тәжірибелі – опытный,   квалифицированный

сан алуан – разнообразный; разный

айтулы – похвальный; славный; прославленный;   известный

қамтылу – охватывать; распространяться

тұлғаландыру – раскрыться; проявлять   себя

шұбарлану – засорять; делать рябым;   делать пестрым, испещрять

жатық – лежачий; наклонный; расположенный наклонно;   пологий; отлогий; горизонтальный; складная, простая (речь)

түзілім – состав; структура; строение

ширақ – живой; бодрый; энергичный

Сыныптағы диалаог /жазылым үшін пайдалы тілдік   бірліктер:

Талқылауға арналған тармақтар:

Сіз неліктен ... екенін айта аласыз ба?

«Қазақстаннын болашағы білімді жастардың   қолында»

Жазылым бойынша ұсыныстар:

2,5,7-тапсырмалар

Алдыңғы оқу

«Мұхамеджан Тынышбаев»

Жоспар

Сабақ кезеңдері

Әдіс-тәсілдер

Оқушылардың іс-әрекеттері

Ресурстар

Ұйымдастыру кезеңі:

-         оқушыларды   түгендеу;

-         оқу   құралдарын дайындау

Үй тапсырма

сын сұрау:

Тыңдалым

«Мұхамеджан Тынышбаев»

9. - Мәтінді аудиотаспадан 2 рет мұқият тыңдау қажет

(1. 08 мин);

- 57-беттегі тест сұрақтарына дұрыс    жауапты таңдап, белгілеу қажет.

ноутбук

Жаңа сабақ:

«Ой шақыру»

“Кездесу сағаты»

«Бағыттап оқу»

«Өкіл – 1»

Мұғалім: - Құрметті оқушылар! Сіздер, 10   сынып оқушысысыздар. Бүгінгі күнге дейін болашақта қандай мамандық иесі   болатындықтарыңызды шештіңіздер ме? Әрине, әрқайсысыңыздың мүмкін көкейіңізде   жүрген,бәлкім жүрегіңіздің қалауы болған мамандықты таңдаған боларсыздар. Ал   егер таңдамаған болсаңыздар, бүгінгі сабақ мамандық таңдауыңызға септігін   тигізер мәліметтер алатын сәт болатынына сенімдімін.

«Қаныш Сәтбаев». «Дегдар» бағдарламасынан үзінді

 (0.45 мин)

-          Ал балалар бүгінгі сабақтың тақырыбы   бейнефильмнен үзінді көргендеріңіздей, тақырып қазақтың көрнекті ғалымы Қаныш   Сәтбаев туралы болмақ.  

1.    Сұрақтарға   жауап беріңіздер

·        Қаныш   Сәтбаев кім болған?

·        Қаныш   Сәтбаевтың өмірі мен еңбек жолы туралы не айта аласыздар?

(Оқушылар сағаттың суреті салынған қағазға сағаттың әрбір санының жанына   білетін ақпаратын бір сөзбен жазады)

Оқылым

3.Мәтінді түсініп оқу қажет

Қ.И.Сәтбаев – көрнекті қазақ ғалымы

(1899 – 1964)

Қаныш Имантайұлы Сәтбаев – аса көрнекті қазақ геологі,   қоғам қайраткері, Қазақ КСР Ғылым академиясын ұйымдастырушы және оның тұңғыш   президенті, Қазақ КСР Ғылым академиясының академигі, қазақстандық   металлогения мектебінің негізін қалаушы...

(«Ұлы адамдар өмірінен»)

4.Мәтін бойынша сұрақтарға жауап беріңіздер

·       Қ.И.Сәтбаев қандай ғылым негізін салушы?

·       Ғалым ұйымдастырған білім ордасы қалай   аталады?

·       Ғалым қандай мамандық алған және қай   салада еңбек еткен?

·       Қандай ғылым салаларын зерттеп   қарастыраған?

·       Қазақстанның қай аймақтарының кен   орындарын ашқан?

География пәнінің мұғалімі Қ.И.Сәтбаевтың геология   саласына қосқан үлесі туралы және    еңбектері туралы қысқаша мәлімет береді (2 мин)

«Сен   білесің бе?» (танымдық-зияткерлік бейне фильмдер топтамасы) «Қаныш Сәтбаев»   (0.42 мин)

Грамматикалық тақырыпты қайталау:

-            құрамалас   сөйлем;

-            құрмалас   сөйлем түрлері;

-            салалас   құрмалас сөйлем мен сабақтас құрмалас сөйлемдердің түрлері

6. Мәтін мазмұнына сай келетін   сөйлемдерді белгілеу керек;

Берілген сөйлемдермен құрмалас сөйлем   түрлерін жасау қажет.

·           Қ.И.Сәтбаев   қазіргі Павлодар облысы, Баянауыл ауданында туған.

·           Ғалым   Томск технологиялық институтын геологиялық барлау мамандығы бойынша аяқтаған.

·           Қ.И.Сәтбаев   тек пайдалы кендер туралы зерттеу жұмыстарын жазған.

·           Қ.И.Сәтбаев   қазба байлықтарын тауып, оның ел игілігіне жаратылуына себепкер болды.

·           Ғалым   жас мамандарға  ақыл-кеңесін беріп   отырған.

·           Қ.И.Сәтбаевтың   ғылыми зерттеу еңбектерінің мәні ерекше.

7. Мәтінге сәйкес келетін сөзбен толықтыра   отырып, сөйлемдерді оқыңдар (ауызша)

9. Сөздердің аудармасын жаза отырып,   сұхбатты толықтырып, өзара әңгімелесіңдер.

-            Қаныш   Имантайұлы Сәтбаев ашқан кен байлықтарын атап бере аласың ба?

-            ...

-            Атап   айтқанда, ғалым қай жерлерден не тапқан?

-            Қарсақбай   мен Жезқазғанда ..., Екібастұзда ... .

-            Екінші   дүниежүзілік соғыс аяқталуға жақындағанда Қ.Сәтбаев қандай жұмысты іске   асырды?

-            Ол   ҚР Ғылым Академиясының ... және оның Президенті болған.

-            Ғалым   әйгілі Әмір Темір жазып қалдырған тасты тапқан деседі, сол рас па? Иә, Қаныш   Сәтбаев оны Ұлытаудан  тапқан, қазір ол   тас Эрмитажда ... .

-            Ғалым   қай жерде оқыған?

-            Ол   кісі Томск технологиялық институтында ... .

Аударылатын   сөздер: сохранен, заложил основу, получил образование, медь, уголь, золото,   серебро, бронза, свинец, железо и т.д.

Алгебра және   геометрия пәнінің мұғалімі Қ.И.Сәтбаевтың педагогика саласындағы еңбегі, алгебра   оқулығы туралы  мәлімет береді.

ИТ

Қ.Сәтбаев портреті

Сағат суреті салынған

А-4

ноутбук

суретер көрмесі

«Қазбалы байлықтар» (тастар топтамасы)

Бекіту:

«Бір минут»

 Қ.И.Сәтбаев   туралы қандай мәліметтер білдік?

Кері байланыс:

-         Бүгінгі   сабақ мамандық таңдауға септігін тигізді ме?

-         Қ.И.Сәтбаевтың   өмір жолынан нені үлгі етер едің?

-         Қаратау   өндірістік қаласының  дамуына қандай   үлесіңді қосар едім?

Қорыту:

«Еңбек етпесең, жиған білімің кәдеге жарамай жатқан минерал секілді. Оның   ішін аршып, асыл кенін жарқырату үшін еңбек керек. Қол мен ой қимылы қажет»

Қ.И.Сәтбаев  

Үй тапсырмасы:

Тыңдалым

10. Мәтінді мұқият тыңдап, дұрыс жауапты белгілеу қажет (61-бет)

11. Тыңдаған мәтін негізінде Қ.И.Сәтбаев туралы ақпаратты толықтыру қажет   (61-бет)

Қосымша ақпарат: 1. «Қаныш Сәтбаев». «Дегдар» бағдарламасынан   үзінді 

2.      «Сен білесің бе?». «Қаныш Сәтбаев» (бейне   таспа)

Саралау:

Бағалау:

Пәнаралық байланыс:

алгебра, Қазақстан географиясы,   химия 

Рефлексия

Қорытынды бағамдау:

Қандай екі нәрсе табысты болды (оқытуды да,   оқуды да ескеріңіз)?:

1.:

2.:

Қандай екі нәрсе сабақта жақсарта алады   (оқытуды да, оқуды да ескеріңіз)?

1.:

2.:

Сабақ барысында мен сынып немесе жекелеген   оқушылар туралы менің келесі сабағымды жетілдіру