Шымкент қалалық Білім басқармасына қарасты №2 Оқушылар сарайының «Поэзия» үйірмесінің жетекшісі Альфия Әл-Фарабиқызының пікірінше, салт-дәстүр әрбір ұрпақтың рухани дамуы мен мәдениетінің негізгі тірегі. 

Поэзия үйірмесіне келетін әр бала тек сөз өнерінің қыр-сырын меңгеріп қана қоймай, оның түпкі мәнінде жатқан ұлттық құндылықтарды, ата-баба аманатын сезінуге үйренеді. Альфия Әл-Фарабиқызының айтуынша, салт-дәстүрді балаларға жеткізу кезінде басты назар олардың бойына құрмет, адамгершілік, әдептілік сияқты қасиеттерді сіңіруде. Өйткені кез келген поэзия тек әсем сөз бен ритм ғана емес, сол сөздің артында тұрған рухани мәнмен бағалы.

Қазақ поэзиясының тамыры тереңде. Ондағы әрбір сөз, әрбір ой, әрбір теңеу халқымыздың тұрмысын, өмірге көзқарасын, адамгершілік қағидаларын бейнелейді. Альфия Әл-Фарабиқызы «Поэзия» үйірмесінде оқушыларға осыны түсіндіруге ерекше мән береді. Балалар тек өлең жаттап қана қоймай, әрбір жолдың мағынасын, оның салт-дәстүрмен байланысын талқылайды. Мысалы, қазақтың ұлттық мерекелері, дастарқан мәдениеті, үлкенге ізет көрсету, батаның мәні осы тақырыптар бойынша жазылған өлеңдер арқылы балалар дәстүрді ішкі сезіммен қабылдайды. Мұндай әдіс арқылы тек сөз өнерін үйретіп қана қоймай, олардың рухани мәдениетін қалыптастырады.

Кейіпкеріміздің тәжірибесі көрсеткендей, салт-дәстүрді жаңғырту үшін оны заманауи поэзиямен үйлестіру маңызды. Жастар бүгінгі заманауи дүниетанымды бойына сіңіргендіктен, тек ескі дәстүрді айту жеткіліксіз. Сондықтан «Поэзия» үйірмесінде өлеңдерде дәстүр мен қазіргі өмір тақырыптары қатар жүреді. Мысалы, балалық шақ, отбасы, ауыл мен қала өмірі, ұлттық мерекелер, ата-бабадан қалған әдет-ғұрыптар, осының бәрі заманауи поэзияның тақырыбына айналады. Балалар өз ойларын өлең жолдарына салып қана қоймай, салт-дәстүрдің мәнін түсініп, оны шығармаларында көрсетеді.

Альфияның айтуынша, салт-дәстүрді балаларға үйретудің ең тиімді жолы оны тәжірибемен көрсету. Бұл жерде тек мәтіндік сабақтар жеткіліксіз. Мысалы, Наурыз мерекесінде балалар ұлттық өлеңдер мен жырларды оқып қана қоймай, дастарқан басындағы рәсімдерді сахналық көрініс ретінде орындайды. Бесікке бөлеу, тұсаукесер, қонақ күту сияқты дәстүрлер өлең мен сөз арқылы көрініс табады. Сол арқылы балалар салт-дәстүрдің мәнін тек тыңдап қана емес, көріп, сезіне отырып түсінеді. Альфия Әл-Фарабиқызы бұл тәжірибені «рухани сабақтың ең тиімді әдісі» деп сипаттайды.

Сонымен қатар, жетекші балаларға өз шығармашылығында ұлттық нақышты сақтауға үйретеді. Өлең жазу кезінде теңеу, мақал-мәтелдерді қолдану, ұлттық образдар мен көркем бейнелерді пайдалану арқылы балалар поэзияда салт-дәстүрдің көрінісін жасауға дағдыланады. Бұл тек әдеби шеберлікті емес, рухани мәдениетті де дамытады. Балалар өз шығармалары арқылы қазақ халқының бай рухани мұрасын бойына сіңіреді, ата-баба жолын жалғастыруға ынталы болады.

«Поэзия» үйірмесінде өткен шығармашылық сабақтар мен шаралар балалардың өз мәдениетіне деген сүйіспеншілігін арттырады. Өлең оқу, жыр айту, ұлттық тақырыпта шығармалар жазу арқылы олар тек шығармашылық қабілетін дамытпайды, сонымен қатар салт-дәстүрді бойына сіңіреді. Бұл тәжірибе балаларға өз ұлтының мәдениеті мен тарихына деген құрмет сезімін қалыптастырады. Альфия Әл-Фарабиқызы бұл үрдісті «ұлттық рухты тәрбиелейтін мектеп» деп атайды. Сонымен қатар, жетекші балалардың шығармашылығын қоғамға көрсетуге де үлкен мән береді. Шығармашылық кештер, байқаулар, фестивальдар арқылы өлеңдер мен жырлар халыққа жетеді, салт-дәстүрдің мәні кең аудиторияға таралады. Балалар өз өнерін көрсету арқылы тек жеке жетістікке жетпей, ұлттық мәдениеттің сақталуына да үлес қосады. Альфия Әл-Фарабиқызының пікірінше, әрбір жас поэзия арқылы дәстүрді сақтап қана қоймай, оны жаңғырта алады.

Шымкент қалалық №2 Оқушылар сарайының «Поэзия» үйірмесінің жетекшісі Альфия Әл-Фарабиқызы салт-дәстүрді дәріптеуде поэзияның рөлін ерекше бағалайды. Оның тәжірибесі көрсеткендей, ұлттық поэзия арқылы жастарға тек өнерді үйретіп қана қоймай, оларды рухани тұрғыда тәрбиелеу, салт-дәстүрді бойына сіңіру, адамгершілік қасиеттерін қалыптастыру мүмкін. «Поэзия тек сөз емес, ұлттық рухты сақтап, ұрпаққа жеткізетін көпір» деген Альфияның ойы, әрбір жас өнерпаздың жүрегінде ұлттық мәдениеттің маңызын сезінуге, дәстүрді бойына сіңіруге жол ашады.

Аида ӨТЕП