Шымкенттің «ағаш патшалығы»
Асанбай Асқаров Шымкентті басқарып тұрған шақта шаң-тозаңы шыққан аумақтың экологиясын реттеу мақсатында Дендросаябағын құрып, оған әлемнің небір ағаш тұқымдарын еккізгені мәлім.
Содан бері қала атауының анықтауышына айналған «Шым» сөзі нағыз өз мәніне ие бола бастаған, дейді көпті көрген көнекөз қариялар. Бүгінде сол ағалар салған саябақ Шымкенттің «өкпе тазартқышына», тұрғындарының саялы бағына айналып отыр. Тек қаланың климатын тазартып қана қоймай, жаңа өмірге қадам басқан ғашықтардың сүйікті демалыс орындарына, пәк махаббаттарының жасыл бесігіне айналып отыр.
Жаздың аптап ыстығында жанға сая болып, тыныштықты жаны сүйетіндер үшін бой сергітіп, таза ауамен тыныстауға таптырмас орын атанды. Жап-жасыл. Құстардың сайраған үні жаныңды сергітеді. Шымкент дендрологиялық саябағы 1979 жылы белгілі мемлекет және қоғам қайраткері Асанбай Асқаровтың бастамасымен құрылған. Оған дейін қаланың бүкіл қоқысы мен қалдығы осы аумаққа әкеліп төгілетін. Бастамашы топ оларды тазалап, сырып, орнына жас шыбық қадап, көктеп-көгеруіне, жайқалып өсуіне бар күш-жігерін жұмсайды. Нәтижесінде, бірер жылда дендросаябақ бой көтерді.
Бұл дендросаябақ Шымкентте отандық және дүниежүзілік дендрофлора түрлерін интродукциялау, оларды сақтау, кешенді түрде зерттеу және тиімді пайдалану жолдарын анықтау мақсатында құрылған. Ағаш-бұта өсімдіктерін өңірімізде интродукциялауды жоспарлы түрде жүргізген алғашқы ғылыми мекеме болып есептеледі. Дендросаябақтың аумағы Қазақстан және Орталық Азия, Еуропа, Қырым, Кавказ, Қиыр шығыс, Сібір, Шығыс Азия және Солтүстік Америка және көшеттерді өсіруге арналған көшеттік және көл деп 5 флористикалық аймаққа бөлінген.
Жалпы аумағы 117 гектар саябақ ішінде әлемдегі әртүрлі географиялық аймақтардың флорасына жататын шөптесін өсімдіктердің ағаш пен бұталы түрлерінің 560-тан астам түрі өседі.
Бүгінде дендросаябақтың тұқымбағында көшеттерді тұқымнан өсіріп шығару, оларды күтіп-баптау және саябақтың ішіне бөліп егу секілді жұмыстар жалғасуда. Тұқымбақтағы жұмыстар қысы-жазы жүргізіледі дейді мамандар. Оған қоса бақтың суару жүйесі жаңартылмақ. Соның нәтижесінде көшеттер саябақтан бөлек қаланың басқа да аумақтарында егіледі.