Соңғы жылдары Шымкенттің мәдениет саласында ауыз толтырып айтарлықтай шаралар өтіп жатыр.

Халықаралық мерекелер мен ел ішіндегі айтулы даталар, өңірлік зиялы қауым, тарихи тұлғалардың мерейтойларына да баса назар аударылуда. Ұлттық дәстүріміз бен заманауи тіршілігімізді сабақтастырып, қаланың рухани қоры толығып келеді. Әрине, көтерілген бастамаларға қолдау білдіретіндер мен жосықты сын айтатындар да бар. Алайда осындай дискуссиялар қала иммиджін көтеріп, тұрғындардың мәдени сауаттылығын арттыруға, туризмнің кең етек жаюына әсер етеді деп ойлаймын.

Шымкент – талай сатира саңлақтары дүниеге келген өлке екені мәлім. Республикамызға танымал көптеген әзіл-сықақ театрлардың іргетасы оңтүстікте қаланды десек болады. Бұл да бір тарих. Соған орай биыл алғаш рет Шымкентте 31 наурыз-1 сәуір күндері «Шымкент – думан» республикалық фестивалі өтті. Бұл фестивальді белгілі сатирик, халықтың сүйікті қаламгері Көпен Әмірбектің туғанына 75 жыл толуына орай  қала әкімдігінің қолдауымен Шымкент қаласы мәдениет басқармасы ұйымдастырды.  

– Алғаш өткізіп отырған әзіл фестивалінің Шымкентте өтуі заңдылық. Олай дейтініміз, Шымкент өңірі әзілдің ордасы сияқты. Жалғыз сатира театры да Шымкентте. Ағам күлкіні өнер деп бағалап, оны ұлттың рухани азығы деп санады. Оның әрбір шығармасы қоғамдағы түйткілдерді әзілмен астарлап жеткізіп, халықты ойландыруға бағытталған. Көпен бір әулеттің ғана емес, мұқым қазақтың Көпені болған азамат. «Күле білу – өмір, күлдіре білу – өнер, күлкі болу – өлім» деген қазақ үшін бұл жиынның маңызы зор, – деді Көпен Әмірбектің інісі, белгілі журналист Ерсұлтан Әмірбек.

Республикалық фестивальге еліміздің бірнеше өңірінен сатира театрлары мен әзілкештер жиналды. Қатысушылар екі кезең бойынша өнер көрсетті. Біріншісінде еркін тақырыптағы монологтары мен интермедиялар көрсетілсе, екінші турда Көпен Әмірбектің шығармалары орындалып, сатириктің мол мұрасы насихатталды. Сатира жанрында өз қолтаңбасын қалдырған жанның шығармалары халықтың санасына ой салып, өткір тілімен елді күлдіре отырып, ойландыратын терең мағыналы дүниелерден тұрады.

Жалпы, әзіл – қоғамның айнасы, ол арқылы елдің көңіл-күйі, қоғамдағы өзекті мәселелер мен шындықтың боямасыз көрінісі бейнеленіп жатады. Әзілдің астарында халықтың мұңы да, қуанышы да, үміті де бар.

Жақсы әзіл – тек көңілді көтеру ғана емес, ол адамның ой-санасына әсер ететін, кейде қоғамдағы түйткілді мәселелерге назар аудартатын күшті құрал. Сатира мен юмор арқылы айтылған шындық өткір де, ойландырарлық болып келеді.

Фестивальдің әділқазылар алқасы құрамында қазақ сатирасының майталмандары Бауыржан Ибрагимов, Мұхтар Шерім, Жүсіп Ақшора, Жұлдызай Дүйсенбиевалар болды. Бұл іс-шара сатира жанрының қоғамдағы маңызын көрсетіп қана қоймай, жас сатириктерге үлкен мүмкіндік сыйлады.  Өйткені, күлкі – өмірді жеңілдететін құбылыс. Ол адамға рухани күш береді, қиындықтардан шығудың жолын табуға көмектеседі. Шынайы әзіл қоғамды жақсартуға, сананы өзгертуге ықпал етіп, адамдар арасындағы қарым-қатынасты нығайтады.

Ал аталған фестиваль «Tulip Hall» концерттік залында өткен гала-концертте қорытындыланды.