Қазақ баспасөзінің қара нары

Oinet.kz 13-12-2022 444

image.png

Шерхан Мұртазаның жазушы, журналист, мемлекеттік қайраткер ретінде атқарған еңбектерін, әдеби-публицистикалық мұрасын дәріптеу, тағылымы мол өмірі мен шығармашылығын насихаттау мақсатын көксеген  Қазақстанның халық жазушысы Шерхан Мұртазаның 90 жылдық мерейтойына арналған «Көркемсөздің көшбасшысы, көсемсөздің  қолбасшысы» атты халықаралық симпозиумда еліміздің және көршілес республиканың қаламгерлері жазушы туралы естеліктерімен бөлісті.  Ақпарат және қоғамдық даму министрі  Дархан Қыдырәлі де Шерағаң туралы қалам тербепті. 

«Ширығып тұрған Шерхан Мұрта­заны көргенде біздің есімізге Баукең, Бауыржан Момышұлы түседі. Оның принципшілдігі, айбары, қаһары, бірбеткейлігі, бірсөзділігі, турашыл­дығы – бұл қасиет қос тұлғаға топы­рақ­тан берілген болса керек. Екеуі де тау перзенті, таудан түскен Тұран жолбарысындай текті, тегеурінді, тұрпатты.

Шерхан Мұртазаның қайраткер­лігін ойлағанда біздің ойымызға Тұрар Рысқұлов оралады. Өзі әдебиеттегі тұлғасын сомдаған, ерекше құрмет тұтқан, соны жазғаны үшін айыпты да болған. «Қызыл жебе» роман-хамсасы Рысқұловқа ғана қойылған ескерткіш емес, ол – қайраткерлік қиссасы, аза­мат­тық анты, алаш жайлы ардақты сөз.

Шер-ағаң өзі де алашты сүйді, алаш идеясымен өмір сүрді, алаш арыс­тарының ақырғы өкіліндей болды. Оның халық үшін, тек халық үшін қызмет етуі, халықтан кіндігін үзбеуі, құрбандықтарға барудан қаймықпауы, Баласағұнның бағбанындай әрбір жастың жүрегіне қайраткерлік дәнін себуі, бәрі-бәрі – оның өзі ­идеал тұтқан арыстардан арқан бойы алыстамауының анық белгісі.

Содан да болар, қазақ баспасөзінің бүгінгі қара нарына айналған тұтас бір толқын өзін «Шерханның шек­пенінен шыққандар» санайтыны. Содан да болар, әрбір редактор қандай қысылтаяң жайтқа тап келсе де «мұн­дай жағдайда Шер-ағаң қайтер еді?» деп толғанатыны, содан да болар Шерхан Мұртазаның аты аталған жерде шындық пен шеберліктің аты аталғандай толқитынымыз, содан да болар оны «Намыс найзағайы», «Ақи­қаттың алдаспаны», «Шындық­тың шырағы» деп төбемізге көтеріп, маңдайымызға тұтатынымыз.

Иә, тәуелсіздіктің елең-алаңында күрделі кезеңдер болды, рухтың жоқ­шылары, ардың арашашылары қажет болды. Сол тұста күн күркіреді, күндей болып тағы кім күркіреді? Әлбетте, Шерхан Мұртаза. Бұрнағының Бұқа­рындай болған да Шерхан Мұртаза. Төтеннен емес, тыңнан түрен салған да Шерхан Мұртаза еді.

Бір мақаламызда Шер-ағаңды «редакторлардың редакторы» деп атаған едік. Соны тағы да қайталаудың реті келіп тұр. «Лениншіл жас», қазіргі «Жас Алаштан» басталған оның жур­налистикадағы жасампаздық жолы «Жалын», «Жұлдыз», «Қазақ әдебиеті», «Егемен Қазақстан» санатты басылым­дарда жалғасты. Сол жолда талай ұрпақ жетілді, сол жолмен талай ұрпақ тәрбиеленді. Осы басылымдардың бүгінгі бет-бейнесі қалыптасты.

Шер-ағаңның 85 жасқа толу құр­метіне «Егемен Қазақстан кітап­ханасы» сериясымен бас басылымда жарық көрген мақалаларын топтап, «Намыс найзағайы» атты кітабын шығарып бердік. Сол кітапты Шер-ағаң маңдайына тигізіп, мұқабасын сүйіп, көзіне жас алған еді. Ол – қалам қайраткерінің күреске толы жолының бір белесі ғой. Онда жай, жанама жазылған сөз жоқ, жаны ауырған кісінің жанайқайы бар, қазақ мемлекеті мен қоғамының әрбір өзгеріс-құбылыс, жетістігі мен кемшілігін жайбарақат, бей-жай қабылдай алмайтын адамның тағдыры бар. Қолына қаруын алып, майдан даласына аттанып бара жатқан жауынгердей қаламын алып, шайқасқа кіретін, идеялар мен құндылықтар шай­қасына кіретін Шер-ағаң. Бұл шай­қастың жеңімпазы Шерхан Мұртаза үшін әрқашан халық болатын.

Халық жазушысы, қайраткер тұлға, баспасөздің баһадүрі Шерхан Мұр­тазаның тоқсан жылдық мерейтойы тағылымды, тәлімді болды. Қабырғалы қалың қазақ аяулысын ардақтап, аманатқа адалдығын көрсеткен деңгейлі шаралардың талайын өткізді. Еңселі ескерткішін қойды. Тек Шерағаңның өзі айтқан  «бір кем дүние», Шерхан Мұртазасыз шын кем дүние болып тұрғандай. Десе де, алыптың рухы арқамызда жүргенін жүрек лүпілімен сеземіз. Боз даладан қанша дәурен көшіп өтесе де, Шераға қазағының жүрегінде жасай бермек»,- дейді Д.Қыдырәлі. 

Шерағаңның қызыл шекпені
Дархан МЫҢБАЙ: Шерағаң қанша талапшыл болса, соншама мейірімді, қайырымды жан еді
Сәйкес тақырыптар
Көтерілу