Шыңғыс хан жеңілістерді білмейтін ұлы билеуші және данышпан қолбасшы ретінде тарихқа енді.  Ол тек қатаңдық адамдарды мойынсұнуға мәжбүр етеді деп сенді. Тек көшпелі өмір салты қолайлы болды, өйткені билеушінің ойынша, отырықшы табиғат адамдарды билік пен байлықтың құлына айналдырды. Шыңғыс ханның империясында қатыгездік пен зорлық билік орнады.  Мұның жергілікті әйелдер үшін қаншалықты қиын болғанын елестету мүмкін. Алайда, тарихшылардың пікірінше, Моңғол империясы тұрғындарының әлеуметтік мәртебесі туралы көзқарастар біршама прогрессивті болған. Моңғол әйелдері тәуелсіз болды.

Салыстырар болсақ, көрші Қытайда әйел күйеуінің құлы болып саналды. Әйел сұлулығы туралы өзіндік түсініктер болды.  Мысалы, қытайлық қыздар 6 жастан бастап аяқтарын кішкентай етіп қалдыру үшін, өсуіне кедергі болсын деп, матамен таңып тастаған. Бұл қатыгездік деп есептелмеді. 

Монғолдар әйелдерді сұлулық үшін өзін-өзі өлтіруге мәжбүрлемеді. Олар күшті, қатал, еңбекқор және ақылды болуы керек деп есептелді. Әйелдер де рудың әл-ауқатын көтеруге атсалысты. Көшпенді әйелдерге көптеген қиын міндеттер жүктелді. Олар демалысқа тоқтаған кезде шеберлікпен шатырлар тігуге мәжбүр болды. Әйелдер көшпелі тайпаның қойларын айдады. Сонымен қатар, олар тамақ пісіруге және балаларды тәрбиелеуге де міндетті еді.

Әрине жеңілдіктер де болды. Саяхаттар кезінде әйелдерге киіз үйлер мен ыдыс-аяқтар салынған арбаларды қолдануға рұқсат етілді. Ал ер адам сау болса, тек атқа міне алады. Ерлерге керемет шабандоз болу керек, кез-келген уақытта жаумен күресуге әрқашан дайын болуы қажет болды.  Егер қызға болжалды күйеуі ұнамаса, оның одан бас тартуға құқығы болд. 

Шыңғысханның балалары көп болды. Ол қыздарын ұлдарынан біршама кем көрді. Ерлерге бірнеше әйел алуға рұқсат етілді. Олардың әрқайсысында жеке киіз үйі болған, онда балаларымен бірге тұрған. Оттбасында жанжал, наразылық және қызғаныш болмады. Бірінші әйел басты әйел болып саналды, ал егер әкелері қайтса, балалары мұрагер атанды. Әйелдері болса қайта тұрмысқа шықпады. Бірінші әйелі қалған үлкен отбасы мүшелеріне қамқор болды.

Шыңғыс хан Яса шығарды деп есептеледі. Тарихшылар бұл нақты заңнамалық құжат емес, моңғол империясының барлық субъектілері сөзсіз сақтауға тиісті жазылмаған ережелер жиынтығы деп болжайды. Атап айтқанда, туыстық қатынастарға тыйым салу туралы айтылды, сондықтан кездейсоқ құбылыстардың алдын алу үшін ер адамдар басқа көшпелі тайпалардан қалыңдықты таңдауға тырысты. Осы уақытта оларға бір-біріне апалы-сіңілі болған әйелдерге үйленуге рұқсат етілді. Қалыңдық үшін төлем беру керек болды. Еркектер әйелдердің пікірімен санасуға мәжбүр болды. Құрметтемеушілік пен қатыгездіктің кесірінен әйел сотқа күйеуіне шағымдануға құқылы болды. Мұның себебі тіпті оның тарапынан шартты міндеттерді орындаудан бас тарту болуы мүмкін.

Шыңғысханның 4 әйелі болды: Борте, Есуй, Есуғани және Хулан. Ол оларды сұлулығы үшін ғана емес, ақылы үшін де құрметтеді. Бала кезінен Шыңғысханды «аспан хабаршысы» деген оймен шабыттандырған Олелун анасы үшін оның беделі басым болды. Ол оны күшті жауынгер ретінде өсірді, оның демеушісі және кеңесшісі болды. Тұтқынға алынған әйелдердің жағдайы, көзқарасы мүлдем басқа болатын. Олар жаудың малымен бірге соғыс олжасы деп саналды. Олардың қауіпсіздігіне ешкім кепілдік бермеді. Тұтқындарды сарбаздарға көңіл көтеру үшін беруге болатын. Оларға қиянат жасалды. Шыңғысхан тек жауларды жеңіп қана қоймай, сонымен қатар олар үшін қымбат адамдард келеке, мазақ еткенді ұнатты. Әскери жорықтардан кейін оған ең әдемі қыздар әкелінді. Оған ұнайтындары жақсы өмірден үмітті болды. Қалғандарын сарбаздарына ермек етіп берді.