Шегіртке деген қандай жәндік?
Қазір қоғамда әншілерді секендеген «шегірткеге» теңеп жүр. Бұл дегеніміз мектеп кезімізде оқыған Крыловтың «Шегіртке мен құмырсқа» мысалындағы жаз бойы сайран құрып, шырылдап ән салып жүрген шырылдауық шегіртке.
Ал әншілерді теңеген «шегірткенін» қандай жәндік екенін білесіз ба?
Шегіртке – қысқа мұрттылар тобына жататын үйірлі шегірткелердің бір тобы. Қысқа мұрттылардың ең маңызды тұқымдастарының бірі – нағыз шегірткелер. Әрі шегіртке тікқанаттылар отрядына да жатады.
Қара және көк шегірткеның басты айырмашылығы – денесінің ұзындығының жартысындай болатын қысқа мұртшасы. Біздің елде шегірткенің 271 түрі кездеседі. Шегірткелер үйірлі және саяқ болып бөлінеді.
Екеуінің айырмашылығы – жаппай көбею кезінде үлкен топтар құрып, мыңдаған гектар жерді басып, бір күн ішінде бірнеше ондаған шақырым жерге орын ауыстырып ұша алады. Үйірлі шегірткелердің негізгі тұрағы – Сырдария өзенінің сағасы мен Балқаш, Алакөл көлдері жанындағы қалың қамыстары. Жаздың екінші жартысында жұмыртқа салады, дернәсілдері майдың соңында шығады , 35-40 күннен кейін қанаттанады. Азия шегірткесінің әрқайсысы өз өмірінде 300 г көк жем жейді , ал бір аналықтың ұрпақтары бір жазда екі қойға жететін жемді жейді . Негізгі қорегі қамыс болғанына қарамай , үйір 1-2 сағат ішінде мыңдаған астық алқабын жоқ қылып жібереді , сонымен қатар қырыққабат , қарбыз , күнбағыс және тағы басқа қоректеніп , біршама зиян келтіреді.