«Уақыттың бар болуы – барлық оқиғаның бір мезетте болмайтындығымен тікелей байланысты» деп Альберт Эйнштейн айтып кеткен. Уақытты әр адам денсаулығына, жасына, көңіл-күйіне, қызметіне байланысты әр түрлі өткізеді және әрқалай қабылдайды. Адам есейген сайын, уақыты зымырап өтіп жатқандай көрінеді. Уақыт адам жайбарақат күйде болғанда тез өтіп жатқандай болғанымен, асыққанда өте жылдам, ал кей кезде бір нәрседен қорыққанда немесе бір нәрсені күткенде уақыт өтпей қояды, тоқтап қалғандай сезінесің. Отырыста, жұмыста жаныңда көңілді адамдар болып, олармен сөйлесіп отырсаң, уақытың сәтті әрі тез өтетін секілді, ал мағынасыз көп сөйлейтін адаммен уақытың жәй өтетінін байқайсыз. Осы кезге дейін уақытқа ғылымда анықтама берілмегенмен, уақытты үнемді пайдаланатын адамның өзі секілді. Француз зерттеушісі Мишель Сифр 1960 жылы тәжірибе жасайды. Ол күн көзі көрінбейтін, жарығы мен сағаты жоқ үңгірге кіріп екі ай өмір сүріп көрген. Нәтижесінде, 4-5 сағат болмаса, әдеттегі 24 сағаттан жаңылмаған. Яғни, уақыттың ақырын немесе жылдам өтуі тек өзіңізге байланысты. Әрдайым жаныңызға жақсы адамдарды жинап, уақытты тиімді пайдалана біліңіз деген қорытындыға келеді.
Бүгінгі технологияның көптігі – уақытты дұрыс пайдалануға кедергі келтіруде. Әйтпесе, бұрынғы 24 сағат уақытпен қазір де өмір сүрудеміз. Уақытты жоғалтпас үшін адам әрбір күнін жоспарлағаны дұрыс. Қарап тұрсаңыз, бүгінгі заманымыз өткен ғасырмен салыстырғанда айтарлықтай жеңілдеді. Кезекке тұрмай-ақ, терминал арқылы коммуналдық төлем жасаймыз, ғаламтор арқылы сауда жасауға мүмкіндік туды. Техника жоқ кезде қажет дүниенің бәріне өз аяғымызбен бардық қой. Бір жерге бірнеше рет баратынбыз. Бірақ, сол кезде уақыт жеткілікті еді. Қазір көп уақытымызды осы компьютер, ғаламторға жіберіп алудамыз. Адамдардың техникаға тәуелділігі артып барады. Ғаламторға телміріп көп уақыт өткізіп шаршайсың. Содан соң физиологиялық-психологиялық тұрғыдан шаршап, көп уақыт бойы өзіне-өзі келе алмай да жүреді. Бірақ, өкінішке орай, бұл уақытты олар бос уақыт деп есептемейді.
Алматы сияқты үлкен мегаполисте адамдар уақытының біразын жолға жұттырып алады. Көпшіліктің аузынан «шаршап жүрмін, үлгере алмай жүрмін» деген әңгімелерді де еститін болдық. Екі-үш жұмыстың басын қатар алып жүргендер көп. Міне, сол адамдар үшін уақыт тез өтіп жатқан сияқты. Ал анығында, уақытты үнемді пайдалану, өз кәдесіне жарату – адамның өз қолында.
Ұлмекен ТӨЛЕШОВА
