Қазақстанның ауылдары – еліміздің негізгі алтын қоры, табиғат байлығы мен мәдени мұрасының қайнар көзі. Алайда, соңғы жылдары ауылдық жерлерде өмір сүру деңгейі қала тұрғындарымен салыстырғанда айтарлықтай төмендеп, бірқатар әлеуметтік және экономикалық қиындықтар туындап отыр.

Ауылдардың дамуында әлі де шешілмеген мәселелер көп. Олардың барлығы да еліміздің ауыл шаруашылығы мен тұрғындарының өмір сүру сапасына тікелей әсер етеді.

Инфрақұрылымның жеткіліксіздігі

Ауылдардың дамуына кедергі келтіретін алғашқы мәселе – инфрақұрылымның жетіспеушілігі. Электр қуаты мен таза ауыз суға қолжетімділік, жолдардың сапасы және байланыс қызметтері ауыл тұрғындары үшін әлі де өзекті болып отыр. Өкінішке қарай, ауылдардағы жолдардың жағдайы көбіне нашар, ал бұл өз кезегінде тұрғындардың қалаға немесе басқа жаққа шығуына, тауарларды тасымалдауға қиындық туғызады. Жаңа технологиялар мен интернет байланысының болмауы да ауылдардың экономикалық өсуіне үлкен кедергі.

Жұмыс орындарының тапшылығы

Екінші үлкен мәселе – ауылдық жерлердегі жұмыс орындарының жетіспеушілігі. Ауылдардағы жастардың көпшілігі қалаға көшіп, еңбек нарығында бәсекеге қабілетті болу үшін жоғары оқу орындарын аяқтайды. Алайда, ауылда жұмыстың жетіспеушілігі мен кәсіби дағдылардың дамуының төмендігі көптеген жас азаматтардың ауылға қайтып оралуына кедергі болады. Ауылдағы кәсіпкерлікті дамытуға арналған мемлекеттік бағдарламалар мен субсидиялар да көбіне тиімді емес, нәтижесінде ауылда тұрақты жұмыс орындары аз.

Ауыл шаруашылығына қолдау көрсету

Қазақстанның ауыл шаруашылығы саласы өте маңызды бола тұра, оны дамытуға қажетті мемлекеттік қолдау жеткіліксіз. Көптеген ауыл шаруашылығы өнімдерін өндірушілер қаржылық көмекке, техника мен технологияларға қолжетімділікке мұқтаж. Мемлекет тарапынан көрсетілетін субсидиялар мен жеңілдіктердің жеткіліксіздігі ауыл шаруашылығында жұмыс істейтін шаруалардың өнімділігін арттыруға мүмкіндік бермейді. Сонымен қатар, экологиялық таза өнімдер шығару үшін ғылыми зерттеулер мен инновациялар қажет, бірақ бұл бағытта да ілгерілеушілік байқалмайды.

Білім беру және денсаулық сақтау саласындағы проблемалар

Ауылдағы мектептер мен медициналық мекемелердің жағдайы да ауыл тұрғындарының өмір сүру деңгейіне әсер ететін факторлардың бірі болып табылады. Мектептердің материалдық-техникалық базасы әлсіз, ал ауылдық аймақтарда денсаулық сақтау қызметтері көбіне сапасыз. Ауылдық жерлерде маман тапшылығы бар, бұл өз кезегінде тұрғындардың қажетті медициналық көмек алуына қиындық туғызады. Ауылдың білім беру және денсаулық сақтау салаларын дамытуға мемлекет тарапынан арнайы бағдарламалар қажет.

Ауылдың әлеуметтік өмірінің төмендігі

Ауылдық жерлерде мәдени іс-шаралардың, спорттық жарыстардың, қоғамдық іс-шаралардың ұйымдастырылуы да мардымсыз. Бұл әсіресе жастардың ауылда тұрақтап қалуына ықпал ететін бірден-бір фактор болуы мүмкін. Жастардың қалаға көшіп кетуінің негізгі себептерінің бірі – ауылдағы әлеуметтік өмірдің тарлығы. Қазіргі заманғы ауылдық қоғамда жастар үшін лайықты мәдени орта мен бос уақытты өткізу мүмкіндігі жоқ десе де болады.

Қазақстанның ауылдық жерлерін дамытуға бағытталған шаралар бар, бірақ олар әлі де толық жүзеге асырылған жоқ. Инфрақұрылымды жақсарту, жұмыс орындарын ашу, ауыл шаруашылығын дамыту, білім беру мен денсаулық сақтау салаларын жақсарту және әлеуметтік өмірді жаңғырту – бұл мәселелерді шешу үшін уақытылы әрі нақты қадамдар жасау қажет. Тек осындай жүйелі шаралар арқылы Қазақстанның ауылдары заманауи стандарттарға сай дамып, халықтың тұрмыс деңгейін көтере алады.

Ақбота Бақытжан, 

Қ.А.Яссауи атындағы ХҚТУ студені